Dyskusja panelowa i ogólnopolska konferencja naukowa 
„Zwierzęta i ich ludzie w trudnym czasie antropocenu”

20.05.2019, godzina 19:00, Wydział Humanistyczny UMK, sala I [debata]
21.05.2019, godzina 09:00, Wydział Humanistyczny UMK, sala 305 [konferencja]

Stwierdzenie Protagorasa, że człowiek jest miarą wszechrzeczy, od starożytności kreowało wyobrażenie relacji między człowiekiem a środowiskiem naturalnym i szczególnie silnie wybrzmiało podczas oświeceniowej rewolucji poznawczej. Człowiek wytworzony przez epokę oświecenia uwierzył, że rozum - władza sądzenia - nadaje mu prawo do sprawowania kontroli nad tym, co naturalne i do utwierdzenia się w przekonaniu o swojej wyższości nad innymi organizmami.

Wydaje się, że Kartezjańskiej, oświeceniowej zasadzie Myślę, więc jestem towarzyszyło złudzenie kontroli nad światem. Dlatego też człowiek zadał naturze gwałt i - uzurpując władzę - podporządkował sobie środowisko naturalne. Stawiając siebie w roli zwierzchnika, aspirującego do posiadania niczym absolutnej władzy, destrukcyjnie eksploatował zasoby naturalne, co doprowadziło do ustabilizowania się epoki antropocenu. Widzimy to szczególnie wyraźnie, gdy analizujemy asymetryczne relacje między ludźmi i zwierzętami, w których ekspresjonowana jest władza człowieka. Opresyjne traktowanie zwierząt prowadzi do ich wykluczenia i uprzedmiotowienia. Kontrola i wyzysk odbywają się każdego dnia na fermach, w ubojniach, halach przemysłowych i wszędzie tam, gdzie przy pomocy nowoczesnych technologii podejmowane są praktyki krzywdzące zwierzęta. Debatując nad sytuacją zwierząt w epoce antropocenu, należy również podkreślić, że poprzez eksploatację ciał zwierzęcych i nadprodukcję gazów cieplarnianych związaną z przemysłową hodowlą zwierząt, człowiek destabilizuje środowisko a także klimat w skali globalnej, sprowadzając zagrożenie na kolejne gatunki i samego siebie.

W organizowanej przez nas debacie, a także podczas konferencji chcemy podjąć dyskusję nad prawami zwierząt w epoce antropocenu, nad relacjami między ludźmi i zwierzętami (oraz innymi organizmami); nad tym, że wartościujemy życie zwierząt i o niektóre gatunki troszczymy się szczególnie, podczas gdy inne zwierzęta (oraz inne organizmy) sytuujemy poza obszarem naszej moralności, czyniąc z nich obcych, za których nie chcemy ponosić odpowiedzialności. Chcemy także spojrzeć na proponowany problem badawczy z innej perspektywy, wskazując na konsekwencje dla funkcjonowania gatunku ludzkiego, nie zwracającego uwagi na potrzebę wspólnego życia z podmiotami nie-ludzkimi w egalitarny sposób. Tak długo bowiem jak człowiek będzie uważał się jedynie za zarządcę środowiska naturalnego i życia podmiotów nie-ludzkich, tak długo antropocen pozostanie w mocy (por. Jones 2017). Think we must. We must think. Making Kin, not Babies (Haraway 2016)!

Podejmując proponowaną problematykę badawczą chcielibyśmy dyskutować na następujące tematy:

• W jaki sposób ukształtowało się w filozofii i innych obszarach nauki przekonanie
 o wyższości ludzi nad zwierzętami i innymi organizmami?
• W jaki sposób stabilizowane są relacje (władzy) między ludźmi i zwierzętami oraz innymi organizmami?
• Jaki jest status prawny zwierząt i jakie prawa posiadają zwierzęta? Czy te prawa rzeczywiście posiadają?
• W jaki sposób dokonuje się instytucjonalne, strukturalne i symboliczne wykluczenie zwierząt? Jaki jest status ontologiczny zwierząt?
• Czy jest możliwa destabilizacja epoki antropocenu? Co proponuje w tej kwestii filozofia?
• Co już zostało osiągnięte, aby zwierzęta nie były podmiotami wykluczonymi? Perspektywy: naukowa i aktywistyczna.

Na zgłoszenia do udziału w ogólnopolskim seminarium badawczym czekamy do 15.05.2019. Prosimy o przesłanie krótkiego abstraktu, opisu badań, które macie Państwo w planach zaprezentować. Udział w wydarzeniu jest bezpłatny. Służymy pomocą przy zorganizowaniu noclegu, jednakże nie jesteśmy w stanie pokryć kosztów akomodacji ani wyżywienia; możemy jedynie zagwarantować skromny poczęstunek. Najważniejsza jest możliwość swobodnej wymiany myśli i dyskusja na temat realizowanych badań. Zapraszamy do udziału w obu częściach naszego wydarzenia, tj. zarówno w dyskusji panelowej, jak i w seminarium badawczym. Zgłoszenia prosimy wysyłać na adres: zwierzeta.antropocen@gmail.com.

Organizatorzy: 
Instytut Filozofii UMK
Zakład Filozofii Nauki IF UMK
Filozoficzny Klub Dyskusyjny SOFIA