Ogólnopolska Konferencja Naukowa

Na drodze do Niepodległości. Bydgoszcz w latach 1914-1920

Bydgoszcz, 20-21 stycznia 2020 r. 

Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Na drodze do Niepodległości. Bydgoszcz w latach 1914-1920” przygotowana jest w związku z przypadającą w 2020 roku 100. rocznicą powrotu Bydgoszczy do Macierzy po 148 latach zaboru pruskiego.               
Organizatorzy konferencji Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy i Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy planują podjęcie problematyki oscylującej wokół dziejów Bydgoszcz i regionu od przełomu XIX i XX w. do 1920 roku.

 

Obrady będą odbywać się w ramach sześciu zagadnień:

 

1. Bydgoszcz i region pod zaborami           
Dzieje miasta i jego mieszkańców w latach zaboru pruskiego, rozwój przestrzenny, demograficzny
i gospodarczy miasta, kultura, oświata, życie codzienne. Bydgoszcz wielokulturowa: Niemcy, Polacy, Żydzi jako sąsiedzi, ich parafie i świątynie. Bydgoszcz jako stolica regencji, życie polityczne, prezydenci regencji
i burmistrzowie, wybory do sejmu pruskiego i parlamentu Rzeszy. Wybitni bydgoszczanie: Niemcy, Polacy, Żydzi.

 

2. Bydgoszcz i region w czasie I wojny światowej

Zmiany, jakie dokonały się w obliczu miasta i regionu w czasie Wielkiej Wojny, we wszystkich dziedzinach życia, także po względem społecznym i obyczajowym. Dzieje wojenne garnizonu bydgoskiego, lazarety
i szpitale wojskowe, obozy jenieckie dla jeńców rosyjskich. Polacy w armii niemieckiej. Przemysł, handel
i rzemiosło w warunkach wojennych. Życie codzienne bydgoszczan w sytuacji ekonomicznego kryzysu wojennego, przemiany obyczajowe i mentalnościowe, rola i pozycja społeczna kobiet. 

                                                             

3. Bydgoszcz i region w dobie powstania wielkopolskiego 1918/1919

Polskie organizacje w Bydgoszczy w przededniu kapitulacji Niemiec, przygotowania do odzyskania niepodległości, tworzenie struktur przyszłego państwa polskiego. Bydgoszcz w momencie zakończenia wojny; zima 1918/1919
i „rewolucja listopadowa” w mieście. Sytuacja polityczna, działania władz miejskich i regencyjnych. Garnizon bydgoski po powrocie jednostek frontowych, organizacja i działalność Grenzschutzu. Powstanie Wielkopolskie
w regionie, bydgoszczanie uczestnicy walk powstańczych, konspiratorzy i działacze społeczni.

 

4. Bydgoszcz w oczekiwaniu na Niepodległość 1919 r.

Sytuacja w Bydgoszczy od podpisania rozejmu w Trewirze do powrotu Bydgoszczy w granice suwerennej Polski. Relacje polsko-niemieckie, przygotowania do przejęcia miasta przez władze polskie. Ewakuacja niemieckich urzędów i instytucji, dziedzictwa materialnego, w tym pomników czy zbiorów niemieckich towarzystw, m. in. Towarzystwa Historycznego dla Obwodu Nadnoteckiego, ewakuacja niemieckich jednostek wojskowych z garnizonu bydgoskiego, budowa polskiej administracji.

 

5. Powrót Bydgoszczy do Macierzy 1920 r.   

Wydarzenia stycznia 1920 roku, przejęcie Bydgoszczy przez władze polskie; kontrowersje związane z datą dzienną wydarzenia. Przejęcie garnizonu przez wojsko polskie, jego organizacja i historia jednostek w nim stacjonujących. Emigracja ludności niemieckiej i żydowskiej, imigracja i zmiany w strukturze ludnościowej mieszkańców, dzieje mniejszości rosyjskiej, emigrantów z Rosji Sowieckiej. Organizacja władz miejskich, życie polityczne w pierwszym roku niepodległości – partie i ugrupowania polskie i niemieckie. Polonizacja szkolnictwa i stosunków wyznaniowych, organizacja polskiego życia kulturalnego, teatr, prasa, życie codzienne.

 

6. Bydgoszcz i region (1914-1920 ) – pamięć i tożsamość

Upamiętnianie bydgoskich i regionalnych wydarzeń z epoki, polsko-niemieckie dziedzictwo kulturowe, mogiły poległych żołnierzy z czasów I wojny światowej i powstania wielkopolskiego, pomniki i tablice pamiątkowe, inne miejsca pamięci w mieście i w regionie. Relacje, pamiętniki i wspomnienia świadków, artykuły ówczesnej prasy.

 

 

 

Problematyka prezentowana na konferencji ma charakter interdyscyplinarny, dlatego do udziału w obradach zapraszamy zarówno historyków, jak i historyków sztuki i architektury, wychowania, socjologów,
kulturoznawców, literaturoznawców. Z uwagi na szeroki zakres tematyczny konferencji zapraszamy wszystkich miłośników historii, zajmujących się historią swojego miasta rodzinnego bądź badaniami genealogicznymi bydgoszczan do udziału w konferencji.

 

Rada Programowa Konferencji:

prof. dr hab. Albert S. Kotowski – Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy (przewodniczący)

prof. nadzw. dr hab. Zdzisław Biegański – Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

prof. dr hab. Jarosław Kłaczkow – Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

prof. nadzw. dr hab. Janusz Kutta – Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy

dr hab. Łukasz M. Nadolski – Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy

dr hab. Marek Romaniuk – Archiwum Państwowe w Bydgoszczy

prof. nadzw. dr hab. Michał F. Woźniak, prof. UMK – Muzeum Okręgowe  im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy

prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Zyglewski – Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział w Bydgoszczy

Sekretarze konferencji:                                                                   

dr Sławomir Łaniecki – Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

mgr Anna Nadolska – Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy

 

Warunki uczestnictwa:  
- Zgłoszenia do udziału w konferencji należy nadsyłać do dnia 2 września 2019 r. na adres mailowy:                    konferencjabydgoszcz1920@muzeum.bydgoszcz.pl; wypełniony formularz zgłoszeniowy powinien zawierać imię i nazwisko, dane kontaktowe, tytuł i abstrakt wystąpienia.

- Organizatorzy zastrzegają sobie prawo wyboru referatów, które zostaną włączone do programu konferencji.

- Opłata konferencyjna wynosi 300 zł.

- Po zakończeniu konferencji przewiduje się wydanie drukiem wybranych referatów w formie publikacji recenzowanej.

- Organizatorzy zapewniają prelegentom udział w uroczystej kolacji, catering i materiały konferencyjne.

- Czas wygłaszania referatu wynosi 20 minut.

 

Osoby zainteresowane wzięciem udziału w konferencji proszone są o kontakt z sekretarzem Anną Nadolską, kustoszem, kierownikiem Działu Historii Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, e-mail: konferencjabydgoszcz1920@muzeum.bydgoszcz.pl, tel. 52 58 59 995 (lub 52 58 59 983) lub sekretarzem dr Sławomirem Łanieckim, kierownikiem Działu Promocji, Rzecznikiem Prasowym Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, tel. 52 341 91 77, kom. 601 560 975.