Aleksander Gwagnin (1538–1614) to przybyły do Rzeczpospolitej z Italii wojskowy, pisarz i przedsiębiorca, autor Sarmatiae Europeae descriptio (1574, 1578, 1581) ofiarowanej najpierw Henrykowi Walezemu, a potem Stefanowi Batoremu, jak również Kroniki Sarmacyjej europskiej (1611) dedykowanej Mikołajowi Zebrzydowskiemu oraz Zygmuntowi III Wazie.
W roku 2021 zespół badawczy zajmujący się przygotowaniem edycji obu kronik Aleksandra Gwagnina uzyskał finansowanie tego zadania z Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach interdyscyplinarnego projektu NPRH nr 0209/NPRH9/H11/88/2021. W realizacji projektu uczestniczą literaturoznawcy, historycy, językoznawcy — filologowie klasyczni i poloniści.
W roku 2024 znajdować się będziemy na półmetku realizacji naszego przedsięwzięcia. Chcielibyśmy podzielić się wynikami dotychczasowych prac, jak też przed sfinalizowaniem naszych działań wsłuchać się w głosy środowisk naukowych krajowych i zagranicznych, by w miarę możliwości uwzględnić potrzeby różnych dyscyplin i szkół badawczych.
Konferencja stanowi wydarzenie towarzyszące projektowi badawczemu, nie jest jego integralną częścią.
Proponujemy następujące zagadnienia:
— biografia Aleksandra Gwagnina
— geneza, okoliczności powstania i druku Sarmatiae Europeae descriptio i Kroniki Sarmacyjej europskiej
— przedruki edycji łacińskiej i jej przekłady na języki obce
— oddziaływanie Sarmatiae Europeae descriptio zagranicą
— problemy przekładu Kroniki Sarmacyjej europskiej, relacja do tekstu łacińskiego
— źródła obu kronik i ich zależność od dzieł historiograficznych i innych
— kompilacja jako metoda twórcza Gwagnina
— recepcja dzieła (w tym przedruki) w wiekach późniejszych
— cechy języka kronik łacińskiej i polskiej
— wizja dziejów Rzeczypospolitej i regionu nakreślona w kronikach
— wiedza historyczna, geograficzna, ustrojowa, etnograficzna i in. w kronikach
— kroniki Gwagnina na tle kronikarstwa polskiego i europejskiego
— warstwa ilustracyjna oraz inne cechy wydawnicze kronik