Zło jest jedną z centralnych kategorii uniwersalnego doświadczenia religijnego i kulturowego. W religiach monoteistycznych synonimem zła jest grzech, podczas gdy w religiach Dalekiego Wschodu źródłem zła jest niewiedza. Trudno bez zła wyobrazić sobie historię idei religijnych czy świętych tekstów wielkich religii.  Wygnanie człowieka z Eden, konfrontacja Siddha Gautamy z cierpieniem, Księga Hioba, Bhagavad-Gita i większość, jeśli nie wszystkie przekazy religijne, odwołują się do różnie pojmowanego doświadczenia zła.

         Cierpienie było problemem doktrynalnym dla św. Augustyna, a doświadczenia zła przejmującym i najważniejszym dla wielu historycznych i współczesnych kultów gnostyckich. Inaczej zło odbierają tradycyjne kulty szamanistyczne czy politeistyczne, obecne także i w dzisiejszych kulturach (kulty karaibskie, polinezyjskie itd.). Zło dla wielu ludzi pozostawało realnie obecne w historii ludzkości w postaci zarówna zła moralnego (przemoc, wojny, prześladowania itd.), jak i zła naturalnego (kataklizmy, choroby itd.)

         Zło było i jest w religiach dla wielu wyznawców żywą realnością osobową, przedstawioną w kościołach i kulturach w różny sposób: Szatan w religiach monoteistycznych, Aryman w zaratusztrianizmie, Mara w religiach dalekiego wschodu itd. Zbuntowany anioł, kusiciel człowieka, sprawca grzechu i zagubienia jest powszechną figurą mające swoje liczne przedstawienia także w sztuce i literaturze.

         Archetypem przezwyciężającym zło jest uniwersalnie rozumiana „ofiara”. Prawie wszystkie religie akceptowały; jeśli nie żądały, jakiejś formy oczyszczenia się ze zła. Bogactwo rytuałów religijnych wskazuje na ten trop; wiele jednak z nich także jest punktem wyjścia do dyskusji o złu (ofiary z ludzi, czy ofiary ze zwierząt). Z perspektywy antropologicznej i mitycznej zło jest często rodzajem kary nałożonej na pychę ludzką, jednak nie tylko istoty ludzkie je odczuwają. Wydaje się, że zło należy też do doświadczenia bogów i istot ponadludzkich (demonologia, złe byty itd.).

         Następnie, patrząc przez pryzmat epoki Oświecenia, zło jest jakimś, relatywnym rodzajem doświadczenia ludzkiego i historycznego. Optymistyczni historiozofowie sądzili, że zło zaniknie bądź zmniejszy się wraz z postępem moralnym ludzkości. Jednak wielkie dramaty historii XX i XXI wieku (współczesne konflikty i ludobójstwa, terroryzm, obozy śmierci) nie wskazują na to, żeby zło miało szybko zniknąć z panoramy ludzkiej egzystencji. Sądzimy zatem, że warto zło włączyć do interdyscyplinarnej refleksji nad religiami. Zapraszamy do ważnej refleksji nad tym, czym było i jest zło zarówno w perspektywie przeszłości, jak i teraźniejszej kondycji religii we współczesnym świecie?

Proponowane obszary problemowe:

•       problem zła i cierpienia w religiach; religijne koncepcje pochodzenia zła

•       zło osobowe (personifikacje) i zło przestrzenne: Szatan, demonologia, piekła w religiach

•       tanatologia religii: utrata sacrum jako doświadczenie zła

•       rytuały, ofiary rytualne w religiach

•       (post)oświeceniowe koncepcje zła (Sade, Wolter, Dawkins itd.)

•       zło w przekazie medialnym i artystycznym, reprezentacje/figury zła w popkulturze i literaturze

•       bioetyka w religiach a zło

•       zło w ujęciu fundamentalizmów religijnych - w historii i świecie współczesnym

•       religijne interpretacje Holokaustu, Szoah

•       ludobójstwa a problem zła

•       zło w filozofii współczesnej: banalność zła Hannah Arendt, teologia filozoficzna Heideggera itp.

•       zło w naukach o poznaniu: „efekt Lucyfera” (P. Zimbardo), zło w naukach o psychice ludzkiej

Jesteśmy otwarci na inne propozycje interesujących tematów powiązanych z relacją między złem a religiami.

WARUNKI UCZESTNICTWA:

Do udziału w konferencji zapraszamy przedstawicieli różnych obszarów humanistycznych i społecznych: religioznawców, kulturoznawców, psychologów, socjologów, filozofów, teologów, historyków, antropologów, pedagogów i przedstawicieli innych nauk, zainteresowanych tematyką konfeerncji. Formularz zgłoszeniowy wraz z abstraktem (o objętości nieprzekraczającej 1800 znaków) należy przesłać do 1 marca 2017 r. pocztą elektroniczną na adres: konferencja.pkr@gmail.com. (Formularz do pobrania na dole strony)

    Po zaakceptowaniu abstraktów prosimy o uiszczenie opłaty konferencyjnej w wysokości 100 zł. Informacje dotyczące terminu realizacji wpłat oraz numer konta bankowego prześlemy w bezpośredniej wiadomości.

Bierny udział jest bezpłatny.

Nie wyrażamy zgody na odczyt referatu w imieniu prelegentów bez fizycznej obecności na konferencji. 

    Organizatorzy przewidują publikację wybranych  artykułów pokonferencyjnych w recenzowanym czasopiśmie „Humaniora”, wydawanym na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza - http://humaniora.amu.edu.pl/ (6 pkt na liście MNiSZW).

Warunkiem publikacji jest uzyskanie pozytywnego wyniku w procesie recenzyjnym, którego szczegółowy przebieg opisany został pod adresem: http://humaniora.amu.edu.pl/node/14. Zakładamy, że będzie on trwał od trzech miesięcy do roku. W przypadku negatywnego wyniku postępowania recenzyjnego ww. opłata konferencyjna nie podlega zwrotowi (obejmuje ona bowiem oprócz kosztów recenzenckich i redakcyjnych także koszty organizacji konferencji).