Oddźwięki – odbicia – odcienie. Wiek XIX wobec sztuk
Częstochowa, ul. Zbierskiego 2/4
Konferencja zaplanowana na 10-12 maja 2017 roku organizowana jest przez doktorantów z Zakładu Literatury Romantyzmu i Zakładu Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Przedmiotem obrad pragniemy uczynić refleksję nad wzajemnym oświetlaniem się sztuk w XIX wieku. W ostatnich dziesięcioleciach w humanistyce zaobserwować można wyraźny zwrot w stronę komparatystyki i badań kulturowych, co ma związek z pytaniami o granice literatury i jej interdyscyplinarność. Jednym z nurtów w obrębie tych szeroko zakrojonych badań jest refleksja nad wzajemnymi związkami między sztukami. Tego rodzaju zainteresowania znajdują swoje odbicie w badaniach nad XIX wiekiem. Potwierdzają to liczne publikacje naukowe, skupiające się nie tylko na realizacjach praktycznych tych związków (prace m. in. M. Gmysa, O. Krysowskiego, Z. Mocarskiej-Tycowej, E. Nowickiej, W. Okonia, W. Olkusza, M. Stanisza, R. Okulicz-Kozaryna), ale także teoretycznych i metodologicznych (prace m. in. A. Hejmeja, A. Kowalczykowej, D. Kudelskiej, M. Poprzęckiej, I. Woronow). Zainteresowanie tego rodzaju problematyką nie wynika tylko z rozwoju humanistyki, indywidualnych upodobań badaczy, ale przede wszystkim z obecności związków między sztukami w literaturze XIX wieku, co sugeruje także tytuł konferencji nawiązujący do znanego Baudelaire`owskiego wiersza. Ta interesująca perspektywa mariaży zachęca do „czytania” wciąż na nowo i w szerokich kontekstach miejsc zbliżeń między sztukami. Wierzymy, że zasugerowana tematyka pozwoli nie tylko odsłonić literacko-artystyczny pejzaż wieku, ale także skłoni do wspólnej refleksji teoretycznej i metodologicznej. Zaproponowane przez nas bloki tematyczne podzieliliśmy na dwie grupy: pierwsza z nich dotyczy praktycznych realizacji idei powiązań między sztukami. W związku z tym proponujemy refleksję nad następującymi zagadnieniami:
recepcja korespondencji i syntezy sztuk (m. in. malarskie, muzyczne inspiracje poetów – poetyckie inspiracje malarzy, muzyków; dzieło plastyczne i muzyczne jako interpretacja dzieła literackiego i odwrotnie), edycja dzieł literackich a ich plastyczna strona, współtworzenie przez poezję, malarstwo, rzeźbę i muzykę wspólnego świata symboli i toposów, przestrzeń architektoniczna a estetyka epoki, symbolika barw w XIX wieku, malarze, rzeźbiarze i muzycy XIX-wiecznych poetów (np. prywatne zapiski i kolekcje dzieł, korespondencja, wiersze), XIX-wieczne peregrynacje i opisy dzieł i miejsc związanych ze sztuką a proces tworzenia „prywatnych ikonosfer” poetów, sądy o artystach i ich dziełach a problem wartościowania sztuki, pogranicza krytyki artystycznej, literaci w pracowniach artystów i wobec XIX-wiecznych Salonów, XIX wiek wobec nowożytnej tradycji paragone, artystyczne rewizje (kontynuacje, nawiązania, polemiki, oceny) związków między XIX-wiecznymi sztukami z perspektywy XX i XXI wieku, literackość muzyki, muzyczność literatury – dwukierunkowość inspiracji literacko-muzycznych w XIX wieku, XIX-wieczne fascynacje muzyczne, literackie spory o muzykę, XIX-wieczna recepcja muzyki i muzycznego dzieła sztuki (muzyka instrumentalna, wokalna, teatr dramatyczno-muzyczny, opera etc.), transponowanie muzyki na XIX-wieczny język literatury, wpływ muzyki na konstruowanie dzieła literackiego (warstwa konstrukcyjna, fabularna, brzmieniowa) – muzyczna konstrukcyjność, obecność i przedstawianie muzyki w XIX-wiecznej prozie, poezji i dramacie (np. tematyzowanie muzyki w utworach literackich; sposoby literackiej prezentacji muzyki).
Drugi zakres zagadnień mieści się w kręgu rozważań teoretycznych. W jego obrębie proponujemy zwrócić uwagę na następujące kwestie:
terminologiczne ujęcie korespondencji sztuki, syntezy sztuk, ilustratorstwa, dzieła totalnego w perspektywie XIX wieku, rozprawy teoretycznoliterackie w Polsce i Europie poświęcone zagadnieniom wzajemnego oświetlania się sztuk, transgresyjność gatunków literackich, paradygmat zawarty w Laokoonie Lessinga a jego oddziaływanie, kategoria mimesis w XIX-wiecznej refleksji praktycznej i teoretycznej, wyobraźnia a obraz poetycki, problem przekładalności pojęć teoretycznych z zakresu literatury i sztuki, współczesne metodologie wobec XIX-wiecznych związków literatury i sztuki. komparatystyka interdyscyplinarna w perspektywie związków muzyczno-literackich, muzyka jako kontekst interpretacyjny utworu literackiego, muzyka wobec romantycznego/młodopolskiego odczuwania rzeczywistości, muzyka jako element XIX-wiecznej świadomości literackiej, miejsce muzyki w XIX-wiecznych manifestach i artykułach programowych, XIX-wieczna filozofia muzyki i muzycznego dzieła sztuki.
Konferencja odbywać się będzie w siedzibie Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Opłata konferencyjna dla studentów i doktorantów wynosi 150 zł, a dla pracowników naukowych 200 zł. Opłata uwzględnia: koszty organizacji konferencji, obiady, catering. Nie obejmuje noclegu, jednak służymy pomocą w jego znalezieniu. Podsumowaniem obrad będzie publikacja pokonferencyjna, której termin wydania planujemy na przełom 2017/2018 roku. W przerwach między obradami zaprosimy Państwa do wysłuchania koncertu. W jego trakcie zabrzmią utwory kompozytorów szczególnie docenianych w XIX wieku. Ponadto w planach mamy zwiedzanie galerii malarstwa XIX wieku w Muzeum Narodowym w Poznaniu wraz z kustoszem, który opowie o tamtejszym malarstwie.
FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY: https://drive.google.com/open?id=1SUTfiqjjajw_20XQMPzit1uFITHyI0v6YHDYAm1Csl4
Prosimy o nadsyłanie formularzy zgłoszeniowych do 15 marca br.