Ogólnopolska Konferencja Naukowa
"Opera politica"

Centrum Badań nad Teatrem Muzycznym UAM oraz Zakład Poetyki i Krytyki Literackiej
Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej UAM zapraszają do wzięcia udziału w konferencji
operologicznej: Opera politica.
Jak wiemy, teatr operowy funkcjonował początkowo wyłącznie na dworach
arystokratycznych. Jego popularyzacja i rozkwit przypadają na czasy dominacji
mieszczaństwa, miejskiego patrycjatu. Już od momentu narodzin gatunek ten spokrewniony
był z polityką, rozumianą wielorako: i jako bieżąca gra o władzę, i jako wielopłaszczyznowa
refleksja nad kondycją zbiorowego podmiotu – grupy etnicznej lub społecznej, narodu,
społeczeństwa. Opera bywała też narzędziem kształtowania hierarchii społecznej i opinii
publicznej (zjawisko widoczne szczególnie, choć nie wyłącznie, w XIX wieku).
Związek gatunku z życiem politycznym oraz publicznym można dostrzec w operach
barokowych, w kompozycjach Wolfganga Amadeusza Mozarta czy Giuseppe Verdiego,
szczególnie zaś w dziełach twórców dwudziestowiecznych i współczesnych. III Rzesza
umieściła dramat muzyczny Wagnera na swych ideologicznych sztandarach, Lady Makbet
mceńskiego powiatu Dymitra Szostakowicza spotkała się z krytyką Stalina, co wywołało
szereg negatywnych dla kompozytora konsekwencji, który został uznany za "wroga ludu".
Atrakcyjność tematyki oscylującej wokół aktualnych problemów społeczno-politycznych
ujawnia się na gruncie współczesnej opery amerykańskiej. Do najważniejszych przykładów
tego zjawiska należą opery Johna Adamsa (Nixon w Chinach, Śmierć Klinghoffera) czy
Philipa Glassa (Satyagraha, the CIVIL warS czy Appomatox).
Podczas konferencji pragniemy skierować uwagę na zjawisko politycznych oraz społecznych
uwikłań opery. Proponujemy przyjrzeć się:
- polityczności na poziomie tematycznym libretta operowego;
- istnieniu opery w świecie polityczno-społecznym na przestrzeni epok;
- politycznym uwikłaniom librecistów i kompozytorów;
- cenzurze wobec opery;
- wpływowi polityki na funkcjonowanie teatrów operowych/ instytucjonalizacja teatru
operowego,
- znaczeniu opery dla budowania określonych przekonań czy postaw opinii publicznej
danego czasu,
- konkretnym realizacjom scenicznym, koncepcjom reżyserskim, pomysłom wykonawczym
etc. jako elementom budującym dyskurs polityczny (quasi-polityczny) dzieła operowego,
Powyższe zagadnienia nie wyczerpują oczywiście bogactwa tematu. Jesteśmy otwarci na
Państwa propozycje. Konferencja odbędzie się 18 maja 2017 roku. Prosimy o nadsyłanie
zgłoszeń do 31 marca 2017 roku na adres: jwmaleszynska@yahoo.com lub
aga.kosmecka@wp.pl. Nie pobieramy opłaty konferencyjnej; przewidujemy publikację
pokonferencyjną.
Organizatorzy:
prof. dr hab. Elżbieta Nowicka
dr hab. Joanna Maleszyńska
mgr Agnieszka Kosmecka (aga.kosmecka@wp.pl)