Odzyskanie przez Polskę państwowości po okresie zaborów wiązane jest powszechnie ze schyłkiem 1918 r., a symbolicznie z dniem 11 listopada 1918 r. Odbudowa państwowości była jednak procesem zapoczątkowanym wcześniej, znaczonym wieloma inicjatywami i decyzjami prowadzącymi do oczekiwanego efektu. W budowie aparatu administracyjnego państwa znaczenie trudne do przecenienia miał Dekret Rady Regencyjnej z 3 stycznia 1918 r. o tymczasowej organizacji Władz naczelnych w Królestwie Polskim (Dz. U. 1918, nr 1, poz. 1). Zdecydowano tam o wyróżnieniu 8 resortów kierowanych przez ministrów, a wśród nich resortu spraw wewnętrznych zaliczając do jego kompetencji: „…przygotowanie a następnie objęcie i prowadzenie wszelkich spraw, wchodzących w zakres ogólnego zarządu krajowego i dozoru nad samorządem miejscowym, policji wszelkiego rodzaju, służby zdrowia, budownictwa i odbudowy kraju, koncesjonowanie i zarząd sił wodnych, zawiadywanie dróg lądowych, poczt, telegrafów i telefonów, oraz wszelkich w ogóle środków komunikacji, niepozostających pod zarządem wojskowym, albo Ministra Przemysłu i Handlu, sprawy naturalizacji państwowej, statystki ogólnej, zarządu ubezpieczeń państwowych, nadzór nad prasą, wreszcie sprawy natury wewnętrznej, dla innych Ministerstw niezastrzeżone.”

            Od wyodrębnienia 3 stycznia 1918 r. resortu spraw wewnętrznych mija 100 lat. W tym okresie ten dział administracji publicznej doświadczał licznych korekt kompetencyjnych i organizacyjnych powiązanych zazwyczaj z ewolucją ustrojową państwa oraz jego poszerzanymi z reguły powinnościami.  Były też lata, gdy resort spraw wewnętrznych zanikał, a jego tradycyjne zadania wypełniały inne resorty. Wydaje się, iż wiedza i refleksja dotycząca tej bardzo ważnej części aparatu władzy publicznej, doświadczającej w przeszłości zasadniczych przeobrażeń, jest wysoce niezadowalająca.  Konferencja, co wynika z uzasadnienia, powinna więc stać się forum sprzyjającym z jednej strony refleksji dotyczącej genezy resortu spraw wewnętrznych, z drugiej jego ewolucji na przestrzeni 100 lat.

            Rozległość czasowa zaproponowanej tematyki, utrudnia wskazywanie problemów ukierunkowujących obrady. Niemniej organizatorzy proponują by za takie uznać m.in:

·        Resort spraw wewnętrznych, jako część aparatu władzy publicznej w Księstwie Warszawskim i w Królestwie Polskim;

·        Sprawy wewnętrzne w okresie zaborów i powstań narodowych;

·        Geneza, struktura i kompetencje resortu spraw wewnętrznych w okresie dwudziestolecia międzywojennego;

·        Zagrożenia dla państwa i sposoby ich neutralizacji;

·        Sprawy wewnętrzne w czasie II wojny światowej;

·        Resort spraw wewnętrznych w okresie Polski Ludowej;

·        Sprawy wewnętrzne w okresie transformacji ustrojowej;

·        Resort spraw wewnętrznych po transformacji ustrojowej - obszary zainteresowania, przekształcenia organizacyjne, działania koordynacyjne;

·        Organizatory i urzędnicy resortu spraw wewnętrznych – biogramy i biografie;

·        Resort spraw wewnętrznych w historiografii.