NIEDOKOŃCZONA WOJNA? DOŚWIADCZENIE I WOJNY ŚWIATOWEJ I KONSTRUOWANIE POLSKOŚCI


MINIONA -

Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie
Częstochowa, ul. Zbierskiego 2/4

KONFERENCJA

 

NIEDOKOŃCZONA WOJNA? 

DOŚWIADCZENIE I WOJNY ŚWIATOWEJ I KONSTRUOWANIE POLSKOŚCI

21-22 czerwca 2018

 Koniec I wojny światowej nie oznaczał jedynie rozpadu dawnego porządku politycznego i zmiany układu sił w Europie. Państwa będące stronami w wojnie jeszcze długo po 1918 odczuwały jej konsekwencje. W Polsce walki trwały do 1921 r. Dawne imperia i nowopowstałe państwa musiały zbudować fundamenty swojej państwowości, kultury, życia politycznego i społecznego. Procesy te toczyły się wewnątrz poszczególnych organizmów narodowych, które przedefiniowywały swoje wartości, relacje społeczne, idee polityczne, a także swój wizerunek na zewnątrz. Polska, podobnie jak wiele innych państw, musiała zdefiniować swoje terytorium oraz określić dominanty tożsamościowe tak, by rozbite przez 123 lata na trzy dzielnice państw zaborczych (Austria, Rosja, Prusy/Niemcy) społeczeństwo mogło stać się nowoczesną wspólnotą narodową.

 Celem konferencji jest próba odpowiedzi na pytanie, jak I wojna światowa wpłynęła na konstruowanie, rekonstruowanie i dekonstruowanie polskości. Interesują nas procesy tworzenia i przeobrażania tożsamości społeczeństwa polskiego, w tym również procesy tzw. wędrujących tożsamości. Niemniej ważne jest, jak „nowa polskość” postrzegana była z zewnątrz, głównie przez Niemców i Rosjan.

 Odpowiedzi na zasadniczy problem badawczy konferencji spróbujemy poszukiwać poprzez cząstkowe studia odnoszące się m.in. do następujących problemów:

 - postawy społeczeństwa polskiego w czasie działań wojennych; chodzi zarówno o postawy wobec znanych wydarzeń, jak i tych, które w badaniach były marginalizowane lub zupełnie nieobecne, jak udział w widowiskach politycznych, ceremoniach pogrzebowych, rekonstrukcjach historycznych, świętach czy politycznych demonstracjach;

 - zdarzenia z lat 1914-1920 konstruujące/ wzmacniające polskie poczucie narodowe versus wypierane z kanonu narodowego; ich współczesna recepcja i znaczenie dla poszerzenia pola badań naukowych;

 - „ikony” i „zdrajcy”, czyli biograficzne dylematy wyborów tożsamościowych; tu proponujemy odniesienie, np. do doświadczeń Aleksandra Brücknera, Feliksa Konecznego, Ferdynanda Ossendowskiego, Róży Luksemburg, Juliana Marchlewskiego, Jakuba Jasieńskiego, Witolda Gombrowicza, Witolda Hulewicza, Eugeniusza Romera i Michała Römera, Andrzeja i Stanisława Szeptyckich, Mariana i Tadeusza Kantorów (mogą być też inne propozycje);

 - zapomniani „inni”: postawy tożsamościowe, np. kobiet, chłopów w czasie wojny;

 - Polacy widziani z zewnątrz, np. perspektywa Izaaka Babla, Hansa Hartwiga von Beselera, Alexandera Döblina, hrabiego Hutten-Czapskiego, itp.;

 - dyskurs martyrologiczny i pacyfistyczny jako alternatywy do dominującej opowieści niepodległościowo-bohaterskiej;

 - związki między doświadczeniem wojny i przemocy a doświadczeniem estetycznym i wynikające z tego zmiany w sztuce i literaturze polskiej po 1918 roku; sposoby, w jaki wojna przetrwała w sztuce, teatrze, literaturze w XX i XXI wieku pozwala zadać pytanie o pamięć i jej wizualną reprezentację; niebagatelną rolę odegrał w tym film, jako nowe medium dokumentacji wojny, które de facto wraz z nią zaistniało i się rozwijało; stotne z punktu widzenia kreowania, czy kształtowania tożsamości było powstanie państwowych instytucji kultury, archiwów, muzeów itp., dzięki czemu zmieniła się również funkcja sztuki, głównie literatury.

 Konferencja będzie prowadzona w językach: polskim, niemieckim i angielskim w tłumaczeniu symultanicznym.

Zgłoszenia (do 2000 znaków ze spacjami) wraz z krótkim biogramem prosimy nadsyłać do 31 stycznia 2018 na adres: malgorzata.stolarska-fronia@cbh.pan.pl.






Źródło:  http://www.cbh.pan.pl/pl

Aktualizacja:  2017-12-29 09:47:51