Częstochowa, I 2018 r.

ZAPROSZENIE

Instytut Filozofii AJD w Częstochowie ma przyjemność zaprosić na konferencję pt.

Pamięć – zapomnienie/zapominanie – niepamięć.

Konteksty filozoficzne

która odbędzie się w dn. 27–28 września 2018 r. w Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie.

Pamięć należy do źródłowych składników ludzkich form bycia. Od Symonidesa aż po Leibniza wiązano ją głównie z pomocniczym zagadnieniem retoryki – sztuką zapamiętywania, mnemoniką. Dopiero wiek XX odkrył, że przenika ona do fundamentalnych struktur poznawczych, egzystencjalnych i społecznych człowieka. Naszą intencją jest, aby rozmaite topoi problematyzowania pamięci spotkały się ze sobą. Wymieńmy zatem najważniejsze lokalizacje uobecniania się pamięci w dyskursach badawczych.

Pamięć w zagadnieniach gnozeologicznych. Pierwotnym (w sensie genetycznym i strukturalnym) obszarem poznawczej eksploracji pamięci jest nurt badań kognitywistycznych. Problematyka pamięci jest nieusuwalnym elementem w filozoficznych teoriach umysłu i w poszukiwaniach sztucznej inteligencji. Zdolność zapamiętywania ma korzenie ewolucyjne. W przypadku homo sapiens jest ona zrośnięta z funkcjami umysłowymi i naszym życiem psychicznym.

Pamięć jako jedno z centrum refleksji nad jednostką. Tożsamość Ja wyrasta z gleby pamięci przez nieuniknione odwołania do swej zapamiętanej przeszłości. Zależności od pamiętanego są wspólnym węzłem refleksji antropologicznej i egzystencjalnej nad człowiekiem. Wszędzie tam, gdzie w grę wchodzi analiza temporalna ludzkiego bycia (jak choćby u Bergsona, Heideggera i Barbary Skargi), pamięć i jej korelaty stanowią jedną z ważniejszych materii badawczych.

Pamięć w roli spoiwa społecznego. Inny koryguje pamięć Ja swoją pamięcią i swoją interpretacją. Klasyka inspiracji dotyczącej pamięci zbiorowej pochodzi od Maurice’a Halbwachsa, określającego społeczne ramy pamięci (w Polsce analizę funkcji pamięci zbiorowej przedstawiła Barbara Szacka). Podstawowe duchowe artefakty (mity, literatura) i znaczną cześć dyskursu naukowego można uznać za eksterioryzację pamięci, za formy upamiętnienia.

Pamięć kulturowa. To jeden z podstawowych wyznaczników funkcjonowania społeczeństw (Jan Assmann, Pierre Nora). Już same przychodzące wspomnienia i trud niezapominania są glebą mitów literackich i pozaliterackich form ekspresji artystycznej, ale i też na wyższym poziomie ogólności tego, co jest nazywane tradycją czy wspólnotą kulturową. Część dyskursu naukowego to kulturowe Formy Pamięci. Pamięć zobowiązuje pamiętać, jest zasadą funkcjonowania kultury.

Wojna o przeszłość. Historia zinstytucjonalizowana verus pamięć świadków. Przeszłość wraz z nadchodzącą przyszłością zmienia swą perspektywę. To arcyważne miejsce w naszych polach namysłu nad pamięcią. W różnych zakresach (tradycyjnej historiografii, form ekspozycji muzealnictwa, debat światopoglądowych oraz przyziemnych sporów politycznych) rozgrywa się wojna o przeszłość, zawsze obciążona celami i przesądami współczesności.

Modi pamięci. Pamięć przejawia się w trudnym do rozwikłania splocie czterech jej momentów procesualnych: zapamiętywania, przypominania, zapominania i przemieniania zapamiętanego, z których każdy ma własne upostaciowanie i konsekwencje w różnych obszarach obecności pamięci. Istotne są tu aktywne (świadome i nieświadome) zapominania, tłumienia i wypierania pamiętanego, należące do najbardziej skrytych, a wszechwładnych żywiołów pamięci, o których mówił Nietzsche i Freud. Wpływowe zapośredniczenie bytu ludzkiego pamięcią, przejawiającą się w węźle gordyjskim jej czterech momentów, czyni z niej tak ważny, trudny i fascynujący przedmiot dociekań.

Zapraszamy do wspólnej debaty filozofów, kulturoznawców, literaturoznawców, historyków, socjologów, przedstawicieli kognitywistyki i innych specjalności nad jednym z najważniejszych fenomenów wyposażenia człowieka.

Opłata konferencyjna wynosi 400 zł i obejmuje koszt jednego noclegu, posiłków oraz dofinansowanie publikacji pokonferencyjnej. Na wpłaty czekamy do 20.09.2018 r. Dane do przelewu: Raiffeisen Bank Polska SA, 23 1750 1035 0000 0000 1301 1378. Właściciel konta: Akademia im. J. Długosza, 42-200 Częstochowa, ul. Waszyngtona 4/8. Proszę podać swoje imię i nazwisko; tytuł wpłaty: konferencja „Pamięć - zapomnienie”. Zgłoszenia i abstrakty o objętości ok. 1 strony (najprościej mailowo, organizatorzy zastrzegają sobie prawo oceny i selekcji abstraktów) prosimy kierować do 30.06.2018 r. na adres:

W imieniu Komitetu Organizacyjnego                                                                    Instytut Filozofii

dr hab. Maciej Woźniczka prof. AJD                                                                     Akademia im. J. Długosza

Instytut Filozofii AJD w Częstochowie                                                                   42-202 Częstochowa

m.wozniczka@ajd.czest.pl                                                                                   ul. Armii Krajowej 36A              

www.filozofia.czest.pl    www.ifsp.ajd.czest.pl    http://filozofia.net.pl    https://philajd.wordpress.com