Miasto: dom — miejsce — palimpsest
Częstochowa, ul. Zbierskiego 2/4
Zdaniem Elizabeth Grosz “miasta są miejscami (loci), które produkują, regulują i strukturują ciała”, pozostając równocześnie “przestrzenią, która otacza, ochrania i mieści (houses), przyjmując swą formę i funkcje od (wyobrażonych) ciał, które konstytuuje”. Jako produkt kultury i habitat są zarazem sposobem kolonizacji przestrzeni natury, ukierunkowującym ludzkość w przestrzeni. W mieście łączy się więc praxis zamieszkiwania z techne budowania, co być może stanowi o takiej atrakcyjności kategorii miasta jako metafory kulturowej - zasadnej zarówno do namysłu nad palimpsestowym nawarstwianiem się osadów historycznych w tkance miejskiej, jak i futurologicznej spekulacji, nieodłącznie wiążącej się z imaginowaniem coraz to nowocześniejszych, niebosiężnych aglomeracji. Miasto jednocześnie zdaje się schronieniem i domem (Heidegger o obydwu pisze: Hut), który w czasach zmierzchu antropocenu i ekokrytycznej wiwisekcji dorobku cywilizacyjnego homo sapiens okazuje się pułapką, stwarzającą przestrzeń dla nadużyć społecznych, ekonomicznych i politycznych - co znajduje oddźwięk zarówno w wizjach eco-city, miasta ekologicznego, jak i postapokaliptycznych wyobrażeniach metropolii opustoszałej, nawiedzanej przez cienie dawnej świetności. Mając na uwadze wszystkie te sygnały interpretacyjne, organizatorzy konferencji Miasto: dom — miejsce — palimpsest pragnęliby zwrócić szczególną uwagę Prelegentów na następujące zagadnienia:
-
miasto jako palimpsest: historia, pamięć, widmo;
-
miasta i getta: od izolacjonizmu po apartheid;
-
miejskie topografie i przestrzenie (cityscapes);
-
miasto udomowione: hermeneutyki zamieszkiwania;
-
ekonomia i polityka miasta;
-
ekokrytyka: ekotopie, green cities i zachowywanie bioróżnorodności;
-
przedmieścia (suburbia) i blokowiska;
-
pasaże miejskie i flâneuryzm;
-
mapa miasta: architektura i urbanistyka;
-
miasta mityczne i zaginione;
-
utopie i dystopie miejskie;
-
miejski rewolucjonizm: miasto, masa, maszyna;
-
miasto jako wspólnota: demonstracje, strajki, manifestacje;
-
miasta fikcyjne, fantastyczne i futurystyczne;
-
transport miejski;
-
miasto jako organizm;
-
miasto jako przestrzeń zagrożenia: pandemie, plagi, infekcje, pasożyty;
-
moda miejska: od dziewiętnastowiecznego dress-code’u po dwudziestopierwszowieczne fashion weeks;
-
kultura miasta: karnawały, festyny, festiwale artystyczne;
-
miasto a wieś;
-
miasta-państwa (polis);
-
miasto jako kolebka cywilizacji;
-
miasto i wojna: od sztuki oblężniczej po przestępczość zorganizowaną;
-
mieszkańcy metropolii i miasteczek.
Lista ta z konieczności jest niewyczerpująca i powinna być traktowana raczej jako przyczynek do namysłu nad kulturową kategorią miasta i tego, co miejskie.