Duchowość (nie)konieczna. Postsekularyzm jako wyzwanie nowych czasów


MINIONA -

Instytut Kultury Europejskiej UAM
Częstochowa, ul. Zbierskiego 2/4

Zakwestionowanie przez postsekularyzm tezy o koniecznym związku między procesami nowoczesności a postępem sekularyzacji sprawiło, że w orbicie badawczych zainteresowań pojawiają się obecnie zagadnienia, które jeszcze nie tak dawno były rzadko dostrzegane i stawiane jako wyraziste problemy: kształt i warunki nowoczesnej religijności i duchowości. Ten ważny obszar badawczy zaistniał już wcześniej w horyzoncie refleksji społeczeństw zachodnich, w Polsce od około dekady zaczyna wzbudzać coraz żywsze zainteresowanie, co znajduje wyraz w publikacjach i konferencjach.

Postsekularyzm w wymiarze teoretycznym. Pytanie o Boga na powrót staje się bardzo ważnym problemem filozoficznym, ale także i teologicznym, religioznawczym oraz kulturoznawczym. Refleksję nad myślą postsekularną traktujemy po pierwsze jako okazję do dociekań natury teoretycznej i metodologicznej, dotyczących problematyki badawczego ujęcia formacji postsekularnej.

Postsekularyzm w praktyce. Nie mniej dla nas ważny jest także namysł nad samym zjawiskiem współczesnej duchowości człowieka. Pomiędzy radykalizującym się stanowiskiem ateistycznym z jednej strony oraz fundamentalistycznie religijnym z drugiej, pojawiają się coraz liczniejsze postawy umiarkowane, które wypełniają przestrzeń między wspomnianymi dwiema skrajnościami. Pragniemy tu usłyszeć głos m.in. kulturoznawców, socjologów, politologów, psychologów opisujących fenomen duchowości religijnej współczesnego świata.

Postsekularyzm w literaturze. Trzecim obszarem, którym pragniemy się zająć, są rozważania natury literaturoznawczej. Postsekularyzm bowiem chcielibyśmy potraktować także jako inspirację dla lektury tekstów literackich, z jednej strony – szansę nowego ujęcia interpretacyjnego dzieł czytanych już wielokrotnie, z drugiej – możliwość wyeksponowania w hermeneutycznym namyśle ważnych utworów, dotąd „niedoczytanych” być może właśnie ze względu na swój charakter odbiegający od dominującej w badawczym opisie diagnozy nowoczesnego secular age.

W czasie konferencji chcielibyśmy podjąć m.in. następujące kwestie:

- definicja, geneza i oblicza postsekularyzmu

- złożoność problematyki postsekularnej i specyfika jej ujmowania w obrębie poszczególnych dziedzin wiedzy

- sposoby pytania o Boga po Oświeceniu

- nauka a religia, racjonalność religii

- „prywatna” wiara vs „publiczna” religia – alternatywa (nie)konieczna?

- myśl postsekularna jako perspektywa „po-teistyczna” i „po-ateistyczna”

- postsekularyzm jako przezwyciężenie radykalizmu religijnego i antyreligijnego

- postsekularyzm a zwrot etyczny: miejsca wspólne i protokół rozbieżności

- religijno-duchowy pejzaż współczesnego świata

- specyfika postsekularyzmu w krajach o późniejszej niż zachodnia recepcji idei oświeceniowych

- (re)definiowanie literatury religijnej w świetle refleksji postsekularnej: propozycje i pytania

- pytanie o terminus ad quem: czy lektura postsekularna może/powinna być ograniczona do utworów należących do nowoczesności literackiej?

- „zbiegli bogowie” w literaturze XIX-XXI wieku: propozycje interpretacyjne dotyczące nowoczesnej literatury europejskiej

- ekfraza jako poszukiwanie Wizerunku: postsekularna lektura utworów literackich poświęconych dziełom sztuki.






Źródło:  http://---

Aktualizacja:  2016-12-30