HISZPANIA - MIT CZY RZECZYWISTOŚĆ?


MINIONA -

Gniezno

Instytut Kultury Europejskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Fundacja „Laboratorium Inicjatyw Międzykulturowych KEJ: Kultura – Edukacja – Języki” wraz z Poznańskim Towarzystwem Przyjaciół Nauk i Gnieźnieńskim Kołem Naukowym Iberystów „Mesa Redonda” mają zaszczyt zaprosić na międzynarodową konferencję naukową pod tytułem: „Hiszpania: mit czy rzeczywistość?”, która odbędzie się w dniach 16-17 listopada 2011 roku, w Gnieźnie.

 

Założenia programowe

Temat naszej konferencji, na pierwszy rzut oka, może wydawać się kontrowersyjny. Wszak zakładać, że Hiszpania jest mitem, to tak, jakby mówić, że Hiszpania nie istnieje, że nie istnieje naród hiszpański, że nie istnieje kultura hiszpańska. Przecież to, że Hiszpania jest narodem politycznym jest faktem konstytucyjnym, a każdy obywatel tego pirenejskiego kraju hiszpańską narodowość ma zapisaną w dowodzie osobistym. Jednak państwo to nie tylko konstrukcja prawno–polityczna i terytorialna, ale również pewien stan umysłu jego mieszkańców, pewna mentalność, która tworzy to, co stanowi jego esencję. W tym sensie nie ma nic nadzwyczajnego w tym, że historie narodów są domeną mitu i mityzacji, czego najlepszym przykładem jest Hiszpania. Zauważmy, że to właśnie „mit Hiszpanii” jest tym elementem, który zdominował narrację o hiszpańskiej przeszłości. Jego początki sięgają monarchii Królów Katolickich. Przez kolejne stulecia spór toczył się o rolę obcych dynastii w historii Hiszpanii i o to, czy istnieje jedna, czy dwie Hiszpanie. Ale najważniejszy był spór o to, co nadawało temu krajowi „bez kośćca” spójności i jedności; o to, co jest esencją tego, co „hiszpańskie”, jeśli można mówić, że coś takiego istnieje.

 

Z tej perspektywy przedmiotowy spór wciąż pozostaje zadziwiająco aktualny. Istotna jest zwłaszcza dyskusja na temat tego, na ile to, co „hiszpańskie”, jest tożsame z tym, co kastylijskie (uosabiające centrum), a na ile jego częścią jest to, co regionalne, czyli aragońskie, katalońskie, baskijskie, nawaryjskie, galicyjskie, andaluzyjskie, walenckie, etc. W tym kontekście ważna jest również kwestia tożsamości mieszkańców hiszpańskich wysp i afrykańskich enklaw.

 

Zwróćmy uwagę, że to epoka frankistowska ze swoją polityką centralizacyjną przyczyniła się do otwarcia na nowo dyskusji na temat tego, czy istnieje jedna Hiszpania. Frankiści jedność Hiszpanii pojmowali jako przeciwieństwo separatyzmów lokalnych, dlatego zmuszali Katalończyków, a także  Basków i Galicyjczyków, by stali się Hiszpanami.

 

Zmiany, jakie zaszły w Hiszpanii w latach 1975-2010 nie dają jasnej odpowiedzi na pytanie, czym jest aktualna Hiszpania zwłaszcza, wokół jakiego spoiwa jednoczy się współczesne społeczeństwo hiszpańskie. Co więcej, obok nacjonalizmu charakterystycznego dla władzy centralnej swoje roszczenia radykalizują lokalne nacjonalizmy, w szczególności kataloński i baskijski, które otwarcie kwestionują istnienie narodu hiszpańskiego a z pojęcia „Hiszpania” chcą uczynić zwykły termin geograficzny. Głównymi instrumentami w walce o uzyskanie statusu narodu politycznego dla swoich wspólnot autonomicznych nacjonaliści katalońscy uczynili język, a nacjonaliści baskijscy, poza językiem, także rasę i etniczność. W swojej historii Hiszpania wielokrotnie zmuszona była bronić się przed wrogami zewnętrznymi, dzisiaj podstawowe zagrożenie dla bytu państwa wydaje się pochodzić z wewnątrz.

 

Czy zatem Hiszpania jest zagrożona? Czy Hiszpania w ogóle istnieje? Jeśli tak, to od kiedy? Czy Hiszpania jest narodem? Czy istnieje kultura hiszpańska, czy tylko kultura aragońska, baskijska, katalońska, galicyjska etc. Dzisiejsza Hiszpania jest koncepcją prawicy czy lewicy?

 

W zamierzeniu organizatorów, niniejsza konferencja ma być interdyscyplinarną debatą nad aktualną kondycją Hiszpanii i jej mieszkańców. Chcemy zaprezentować stanowiska tych badaczy, którzy swoje zainteresowania koncentrują wokół problematyki dotyczącej „hiszpańskiej” tożsamości: narodowej, etnicznej, kulturowej, językowej, historycznej etc. Interesują nas zarówno głosy potwierdzające tezę, że Hiszpania jest mitem, jak również głosy opowiadające się za tezą, że w ciągu wieków Hiszpania zdołała uformować się w homogeniczny naród. A może „Hiszpania” to ani mit, ani rzeczywistość, a wciąż – możliwość, projekt do zrealizowania?

 

Wychodzimy z założenia, że wobec złożoności i wielowymiarowości zagadnienia, tylko polisemia głosów pozwoli nam podjąć dogłębną analizę tytułowego problemu. Zależy nam na jak najbardziej holistycznym podejściu do problemu Hiszpanii, także pod względem geograficznym, stąd interesuje nas również perspektywa mieszkańców Balearów, Wysp Kanaryjskich, Ceuty i Melilli. Dlatego naszą konferencję adresujemy do historyków, antropologów, kulturoznawców, filozofów, socjologów, politologów, prawników, językoznawców oraz tych wszystkich, których interesuje Hiszpania.

 

 

 

Język konferencji: polski i hiszpański (zapewnia się tłumaczenie symultaniczne); język pomocniczy – angielski.

 

Organizatorzy zapewniają publikację referatów konferencyjnych w ramach serii wydawniczej „Studia Europaea Gnesnensia”.

 

Informacje dodatkowe: Stare polskie przysłowie mówi: „gość w dom, Bóg w dom”. Dlatego też pragniemy, aby konferencja, poza okazją do wymiany poglądów na w/w tematy, stanowiła możliwość – szczególnie dla gości zagranicznych – do poznania Gniezna, kolebki naszej państwowości oraz Poznania, stolicy Wielkopolski, jak również polskiej muzyki i kulinariów (wieczór zapoznawczy, wycieczki fakultatywne).

 

Komitet organizacyjny konferencji:

dr Filip Kubiaczyk

dr Katarzyna Mirgos

mgr Katarzyna Linda






Źródło:  http://www.ceg.amu.edu.pl klikając na hasło: Międzynarodowa konferencja naukowa: ”Hiszpania: mit czy

Aktualizacja:  0000-00-00 00:00:00