„Wiek XIX był wiekiem pary i elektryczności” — kiedy po raz kolejny czytamy te słowa, mamy do czynienia z metaforą zleksykalizowaną, za którą skrywa się jedna z najpojemniejszych i najbardziej nośnych kategorii, jakie pozwalają mówić o codzienności i wyobraźni ówczesnych. Oprócz telegrafu, aparatu fotograficznego, fonografu czy telefonu w XIX wieku wynaleziono odkurzacz i wieczne pióro, prasę rotacyjną, karabin maszynowy i prysznic; poszukiwano technologii umożliwiającej komunikację z Zaświatem; wielokrotnie próbowano opatentować perpetuum mobile. „Wiek XIX — pisał Alfred North Whitehead — był wiekiem zamętu w sensie, którego nie sposób przypisać stuleciom poprzedzającym czasy nowożytne”. W innym zaś miejscu: „największym wynalazkiem XIX wieku było wynalezienie metody stwarzania wynalazków”. Ale nie tylko ze względu na profesjonalizację badań naukowych, narodziny technologii czy — mówiąc najogólniej — wszechobecność myślenia empirycznego XIX wiek był stuleciem wynalazku i wynalazczości.

            Wynalazek jako fakt społeczny, figura wyobraźni, ucieleśnienie postępu. Jako przedmiot codziennego użytku, a zarazem jako coś, co reorganizuje doświadczanie czasu i przestrzeni. Wynalazek, czyli przyczyna i nieodłączny element nowych, zmieniających się praktyk kulturowych, źródło myślenia utopijnego i fantastyczno-futurologicznych wizji oraz przedmiot krytyki społecznej — są to zagadnienia, które chcielibyśmy poddać refleksji antropologicznej, i do takiej refleksji zapraszamy. Proponujemy zwłaszcza tematy takie jak:

• wynalazek a percepcja przestrzeni i czasu;
• wynalazek jako figura narracyjna w dyskursie modernizacyjnym i antymodernizacyjnym;
• lokalne oblicza postępu;
• relacje między wynalazkiem a ciałem;
• wynalazek między nauką a zabobonem;
• wynalazek jako manifestacja lęków i pragnień epoki;
• mit odkrycia naukowego;
• rzecz powszednia, rzecz cudowna, czyli granica między pospolitością a niezwykłością wynalazku;
• widowiskowość wynalazku — oglądanie, podziwianie, konsumpcja wrażeń;
• społeczny odbiór wynalazcy — wynalazca wielbiony lub w ogniu krytyki, jako szaleniec, geniusz, bohater i antybohater kulturowy;
• społeczny odbiór wynalazku — wynalazek bezużyteczny, zbędny, wyśmiany, użyteczny, potrzebny, podziwiany;
• wynalazek — świadectwo nowego porządku kulturowego czy zapowiedź chaosu?

Zgłoszenia zawierające imię i nazwisko, kierunek i rok studiów, nazwę uczelni i jednostki, telefon i adres e-mail, biogram oraz tytuł referatu i krótki abstrakt (1200—1800 znaków) prosimy nadsyłać do 14 kwietnia 2013 roku na adres wynalazekxix@gmail.com. O decyzji w sprawie przyjęcia zgłoszenia powiadomimy Państwa do 21 kwietnia. Opłata konferencyjna wynosi 90 zł i nie obejmuje zakwaterowania. Przewidujemy publikację tomu pokonferencyjnego.