Oblicza postpamięci


MINIONA -

Częstochowa, ul. Zbierskiego 2/4

Termin „postpamięć" zaproponowany przez Marianne Hirsch opisuje tzw. pamięć odziedziczoną, pamięć drugiego pokolenia, czyli potomków generacji, która przeżyła zbiorową traumę. Pamięć ta jest w pewnym sensie pamięcią fałszywą, bo dotyczy zdarzeń, które nie były obiektem bezpośredniego doświadczenia. Niemniej jednak zdarzenia te wrastają z taką siłą w świadomość kolejnych pokoleń, że są odczuwane przez jego przedstawicieli jako własne. Postpamięć charakteryzuje zatem doświadczenie tych, którzy dorastali (lub dorastają) w świecie zdominowanym przez narrację odnoszącą się do czasu przed swoim narodzeniem. Związek postpamięci z przeszłością jest w większym stopniu niż w przypadku „zwykłej" pamięci zapośredniczony przez artefakty (np. fotografie, pamiątki), a także przez przekaz innych – tych, którzy „pamiętają naprawdę". Termin „postpamięć" odnosi się przede wszystkim do doświadczeń dzieci ofiar Holocaustu, ale, jak wskazuje sama Marianne Hirsch, może on również zostać użyty w odniesieniu do społeczeństw, które w jakimś momencie historii dotknęła zbiorowa trauma – czyli wszelkich społeczeństw, którym skrajnie opresyjny system odebrał podmiotowość.

Czym jest postpamięć i jaką spełnia rolę w kulturze? Czy jest alternatywną, nieobiektywną wersją historii, opowiedzianą z perspektywy jednostki? Jakie skutki przynosi życie w świecie zdominowanym przez cudzą narrację tak bardzo, że trudno jest stworzyć swoją własną? Jak zmierzyć się z postpamięcią? Czy można ją w jakiś sposób odreagować, czy wręcz uwolnić się od niej? Jak manifestuje się postpamięć w literaturze, sztukach plastycznych i wizualnych? Ten krąg zagadnień chcielibyśmy uczynić przedmiotem refleksji. Zaproszenie kierujemy do kulturoznawców, historyków, badaczy literatury, socjologów, psychologów, historyków, politologów, historyków sztuki, filmoznawców, teatrologów, wszystkich zainteresowanych tą problematyką.

Z przyjemnością informujemy, że wykład inauguracyjny wygłosi prof. dr hab. Joanna Tokarska-Bakir.






Źródło:  http://www.ism.wsmip.uj.edu.pl/postpamiec

Aktualizacja:  2013-10-03