Ogólnopolska Konferencja Naukowa

10-11.03.2016, Wolsztyn

Narodziny nowoczesności. Między tradycją a awangardą. O rzeźbie II poł. XIX i I poł. XX wieku

 

8 listopada 2015 roku przypada 130 rocznica urodzin Marcina Rożka, jednego z najwybitniejszych rzeźbiarzy działających na terenie Wielkopolski. Swój warsztat kształtował pod wpływem Berlina, Monachium i Paryża. Dominującą cechą jego twórczości było sięganie po tradycję przy jednoczesnym wykorzystaniu wiedzy akademickiej. Był współtwórcą poznańskiego środowiska artystycznego, które po 1918 roku ożywiło się za sprawą osiedlenia w stolicy Wielkopolski twórców reprezentujących różne orientacje artystyczne. Był to z jednej strony czas "Buntu", eksperymentów, nowych prądów, a z drugiej, tradycji, która odwoływała się do wcześniej wypracowanych wzorców, które wiązała z wykładnią patriotyczną. W tym fermencie artystycznym kształtowała się droga Rożka. Jego zasługi wykraczają poza spuściznę artystyczną. W okresie międzywojennym był on jednym z inicjatorów założenia w Poznaniu Szkoły Sztuk Zdobniczych, otwartej w 1919 roku, gdzie piastował stanowisko kierownicze na wydziale rzeźby. Dojrzały okres jego twórczości i pracy dydaktycznej miał tragiczny finał, w 1944 roku został aresztowany za odmowę wykonania popiersia Adolfa Hitlera i zmarł w obozie koncentracyjnym.

Ta krótka charakterystyka świadczy o wadze tego artysty, a jednocześnie skłania do pochylenia się nad rzeźbą przełomu wieków. Dzięki przychylności władz miasta Wolsztyna i innych ludzi z tego regionu, w którym Rożek żył, mieszkał i tworzył, powstała inicjatywa refleksji nad polską rzeźbą tego okresu, widzianą na tle sztuki środkowoeuropejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem działalności poznańskiego środowiska artystycznego, którego był ważną postacią.

Główną ideą planowanej konferencji jest dyskusja i refleksja nad zmianami jakie zaszły w rzeźbie na przełomu wieków. Zasadniczym celem jest prezentacja pejzażu artystycznego tego okresu, w którym to nacisk kładziony jest na rzeźbę I połowy XX wieku, z uwzględnieniem przełomu w sztuce około 1920 roku. Problematyka sztuki tego okresu była już poruszana w historii sztuki, proponujemy jednak przesunięcie punktu ciężkości na rzeźbę, jednocześnie uwzględniając problemy praktyk akademickich, szkolnictwa artystycznego i określenia miejsca prowincji w dyskusji o sztuce odradzającej się Polski.

W związku z powyższym zapraszamy do namysłu nad następującymi zagadnieniami:

1. Dziedzictwo Rożka - rzeźba wobec nieznanej tradycji

Obecność rzeźby Marcina Rożka na tle sztuki ogólnopolskiej, twórczość rzeźbiarzy/rzeźbiarek zapomnianych, artyści prymitywiści i ich działalność, charakter rzeźby ludowej, twórcy regionalni a kwestie prywatnego mecenatu.

2. Dyskusje wokół sztuki narodowej w rzeźbie

Dialog pomiędzy wielką tradycją rzeźbiarską a modernistycznym żywiołem sztuki, problematyka cech stylistycznych poszczególnych nurtów i -izmów przełomu wieku, problem antykizacji i monumentalizacji w rzeźbie, propagandowy i symboliczny wymiar rzeźby, rzeźba wobec totalitaryzmu, faszyzmu i komunizmu.

3. Materiał i warsztat nowoczesnego rzeźbiarza

Zmiany zachodzące w warsztacie rzeźbiarza przełomu wieku, spór o materiał w sztuce, rysunek, bozzetto a ostateczna forma, problemy konserwatorskie rzeźby XIX/XX wiecznej.

4. Rzeźba a przestrzeń miejska i pozamiejska przełomu XIX/XX wieku

Znaczenie wartości rzeźbiarskich w przestrzeni miejskiej i sakralnej, rola rzeźby w przestrzeni, funkcjonowanie rzeźb w mieście i poza nim, monumentalizm rzeźby a kreacja otoczenie.

5. Refleksja o rzeźbie

Koncepcje rzeźbiarstwa, najważniejsze spory artystyczne o rzeźbę, teoria a praktyka rzeźbiarska, problem nauczania rzeźby (dydaktyka), rekonstrukcja teorii rzeźbiarskich na podstawie zachowanych przekazów.

6. Rzeźba a literatura

Korespondencja i synteza sztuk, literaci-rzeźbiarze, literackie przekazy o rzeźbie, ekfraza, przyjaźnie pisarzy i rzeźbiarzy w korespondencji.

Konferencja, która odbędzie się w dniach 10-11 marca 2016 roku w gmachu XIX-wiecznego pałacu Mycielskich w Wolsztynie jest adresowana do studentów, doktorantów i pracowników naukowych. Opłata konferencyjna dla prelegentów wynosi 75 złotych i pokrywa koszty dwóch noclegów w hotelu, przejazd autokarem na trasie Poznań-Wolsztyn, Wolsztyn-Poznań, obiad w formie bufetu. Dodatkową atrakcją towarzyszącą obradom konferencyjnym jest wieczorne zwiedzanie muzeum - willi Marcina Rożna w Wolsztynie. Prosimy o przesyłanie formularza zgłoszeniowego na adres konferencja.wolsztyn2016@gmail.com do 30 listopada 2015 roku. O wyborze referatów poinformujemy Państwa do 15 grudnia 2015 roku. Podsumowaniem obrad będzie publikacja wybranych prac w formie książki, wydanej dzięki zaproszeniu i patronatowi Burmistrza Miasta i Gminy Wolsztyn Pana Wojciecha Lisa.

Organizatorzy:

Koło Studentów Historii Sztuki UAM w Poznaniu

Burmistrz Miasta i Gminy Wolsztyn Pan Wojciech Lis

Sekretarze konferencji:

Katarzyna Janicka

katarzynajanicka.hs@gmail.com

mgr Arkadiusz Krawczyk

arkadiusz_krawczyk@o2.pl

Komitet honorowy:

prof. dr hab. Lechosław Lameński (IHS, UMCS

dr Rafał Makała (IPiK ,US)

prof. dr hab. Waldemar Okoń (IHS, Uniwersytet Wrocławski) (wstępne potwierdzenie)

dr hab. Andrzej Szczerski (IHS, UJ)

prof. dr hab. Tadeusz Żuchowski (IHS, UAM)