Ziemio moja rodzona, Litwo moja święta! [...]
Litwo! tyś więcej warta, niż zda się na oko:
Pieszczota oceanu, dziwowisko świata,
Z twych sosen wyciosana brytańska fregata;
Siermiężny syn twych wiosek po to ziemię kopie,
Aby głodno nie było pięknej Europie [...].

Autorem tej emocjonalnej apostrofy gloryfikującej osobliwości ojczystej okolicy jest Władysław Syrokomla – piewca i dysponent kategorii „swojskości” w literaturze romantyzmu krajowego. Przewijające się nierzadko w jego twórczości kategorie „swojskości” i „rodzimości” odwoływały się przede wszystkim do uczuć patriotycznych, ale służyły również celom szerszym – identyfikacji rodzimej kultury wpisanej w mentalność i intelektualne dziedzictwo Europy, co dobitnie ilustrują znane frazy inwokacji do Jana Dęboroga.

Związany z taką postawą zespół tak poczynań, jak i wartości, nie był jednak udziałem wyłącznie Syrokomli, był on bowiem wyrazicielem stanowiska i idei aprobowanych przez niejednego z przedstawicieli krajowego romantyzmu lat międzypowstaniowych. Stąd przedmiotem rozważań planowanej konferencji będzie wizja Europy i europejskości w twórczości jego przedstawicieli. W intencji organizatorów merytoryczny zakres konferencji obejmie nie tylko kwestie związane z recepcją literatur różnych narodów europejskich, a także z oglądem ich kultur, ale także sposoby widzenia i wartościowania z perspektywy krajowej europejskiego życia literackiego, artystycznego oraz – w szerszej skali – kulturalnego. Wydaje się zatem, że do kwestii, które mogą wyostrzyć sposób postrzegania romantyzmu krajowego lat międzypowstaniowych należą:

- próby wyodrębnienia stereotypów związanych z pojęciem „swojskości” i „obcości”;
- strategie oswajania Europy; sposoby przystosowywania się Polaków do życia na obczyźnie zarówno w czasie emigracji, jak i innych wyjazdów; krajowe oceny kondycji emigrantów;
- europejskie inspiracje intelektualne (literatura, folklor, filozofia, sztuka);
- polskie spojrzenie na europejskie separatyzmy i koncepcje integracyjne (np. idea jedności słowiańskiej).

Zamierzonym wynikiem końcowym będzie próba rewaloryzacji pojęcia „romantyzmu krajowego” jako zjawiska literackiego i kulturowego, a także ukazanie wielości oraz znaczenia takich jego przejawów, które do tej pory umknęły uwadze badaczy…

Serdecznie zapraszamy na konferencję, która odbędzie się w dniach 29-30 listopada 2012 r. w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Problematyka konferencji otwiera perspektywy rozważań interdyscyplinarnych – zapraszamy zatem nie tylko literaturoznawców, lecz również geografów, historyków, kulturoznawców.