Szanowni Państwo,

mamy zaszczyt zaprosić Państwa do udziału w Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Strategie cielesności w humanistyce” organizowanej przez Instytut Filozofii i Wydział Teologiczny Uniwersytetu Śląskiego oraz  Zakład Filozofii Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, która odbędzie się 11 kwietnia 2015 w Katowicach.

Triumfalny powrót ciała na salony współczesnych dyskursów bez wątpienia zawdzięczamy feministycznej ingerencji w działania artystyczne. Artystki zaczęły prowokować i epatować seksualnością, odważnie wkraczając w tak silnie zdominowane przez mężczyzn środowisko sztuki,
a także kierując uwagę na przemilczane tematy związane z biologicznością ciała. Współcześnie ciało jest sfetyszyzowane; stanowi egzemplifikację pragnień i pożądań, obnażającą osobiste preferencje – ciało potrafi wzbudzić chęć natychmiastowego zawłaszczenia, jak i odrzucenia. Umiejętnie kreuje wizualne wrażenia, zarówno te związane z zachwytem nad młodością, jak i obrzydzeniem powodowanym jego destrukcją, chorobą czy naturalną fizjologią. Ciało znajduje się pod nieustannym obstrzałem spojrzenia, które poddaje je krytycznej, ale i zarazem szalenie podniecającej ocenie, przy okazji zacierając prawdę o jego nieuchronnej skończoności.

Jak zauważa Maria Poprzęcka, ciało w dzisiejszej rzeczywistości  zostało brutalnie wywleczone na światło dzienne, co według tej badaczki jest bolesnym wołaniem o prawdę o sobie. Aktualnie obowiązujące kanony piękna naruszają cielesną autonomię jednostki, co dotyka przede wszystkim kobiety. Po wyzwalającej fali feminizmu zostały one ponownie zniewolone, tym razem w strukturach własnego ciała, o które trzeba permanentnie dbać pod groźbą kulturowego wykluczenia.

Wykluczenie jednak nie jest związane jedynie z kwestią płci i atrakcyjności. Jego różne oblicza możemy obserwować także w literaturze. Shylock z „Kupca weneckiego”, aby pokazać swoją tożsamość z chrześcijaninem mówił o swoim doświadczeniu bycia w ciele, które odczuwa tak samo, jak ciało wyznawcy innej religii. Czy nie można jednak mówić o szczelinie pomiędzy cielesnością jako kategorią wszelkiej fizyczności, a konkretnym ciałem, które i dzisiaj staje się powodem wykluczenia? Czy wobec tego cielesność byłaby wybiegiem pozbawiającym ciała jego etycznego wymiaru?

Nie można także zapominać, że kategorie związane z opisem ciała mają swoje miejsce w dyskursie teologicznym. Chrześcijaństwo rodzi się z wydarzenia Jezusa Chrystusa, czyli jego Wcielenia
i śmierci. W samym natomiast Credo chrześcijanie wyznają wiarę nie w nieśmiertelność duszy,
ale w ciała zmartwychwstanie.

Na tym kulturowym tle pragniemy zapytać o kategorie cielesności na gruncie filozofii, kulturoznawstwa, teologii, socjologii, psychologii oraz w działaniach artystycznych.
Ta pluralistyczna forma tematu to jednocześnie przywołanie pytań: Czy jest możliwa integracja naszego postrzegania cielesności i interdyscyplinarne jego ujęcie. Do czego doprowadziły ujęcia transdyscyplinarne? Czy kategoria cielesności może stanowić kategorię nadrzędną, czy też jest jedną z wielu kategorii związanych z ciałem? Jak zmieniały się poszczególne dyscyplinowe deskrypcje faktu cielesności? Jaki jest stosunek cielesności do płciowości? Na ile cielesność i płciowość określa nasze doświadczenie?

Pytania te jesteśmy zobowiązani podjąć w kontekście nowych ujęć fenomenologicznych (M.Henry), hermeneutycznych (J.Caputo), rozwoju nauk kognitywnych i medycyny, a także teologii ciała.