Słowiańska mozaika kultur wobec historii (nie)tolerancji i waśni religijnych Świadectwa historyczne i odwołania współczesne


MINIONA -

Miasteczko Galicyjskie
Częstochowa, ul. Zbierskiego 2/4

Historia chrześcijaństwa w dużym stopniu znaczona jest aktami sporu i konfrontacji. Dotyczy to w sposób oczywisty relacji zarówno z innymi religiami, jak i denominacjami pojawiającymi się na przestrzeni wieków wewnątrz samego Kościoła. W skomplikowanym procesie kształtowania się doktryny chrześcijańskiej (w każdym z jej wariantów), na poziomie obrzędu, jurysdykcji czy zwykłej obyczajowości, ten wewnątrzchrześcijański spór przebiegał – jak się zdaje – z nie mniejszą gwałtownością, aniżeli starcia z ustępującym powoli światem pogańskim czy konkurencyjnym monoteizmem judaizmu i islamu. Konfrontacja aksjomatycznie rozumianej ortodoksji z wszelkim innowierstwem i herezją toczyła się na gruncie apologetyki i polemiki, które prowadzone były z użyciem bogatego arsenału najostrzejszych nawet argumentów. Z perspektywy nadrzędnego interesu Kościoła całkowite usunięcie z pamięci zbiorowej zjawisk, imion, postaci i założeń każdej nieprawomyślnej nauki, powinno być priorytetem. Strategia ta jednak mogłaby okazać się nieskuteczna nie tylko ze względu na skłonność ludzi do konstruowania zbliżonych paradygmatów myślowych, ale też – a może przede wszystkim – z krnąbrnej pokusy ocalania tego, co intrygujące a zabronione. Kościół wybrał zatem pewniejszą drogę konfrontacji, wiodącej przez polemikę i dokładny opis, przez utrwalanie pamięci o herezjach, definiowanych rzecz jasna negatywnie, oraz ich wyraźne napiętnowanie. Wraz z wejściem Słowian w przestrzeń kultury chrześcijańskiej, wszystkie te procesy, zjawiska oraz wydarzenia (ciążącej niekiedy) historii stały się udziałem naszych etnicznych przodków, którzy w pełni integrując się z nowym modelem cywilizacyjnym, sami stali się aktywnymi uczestnikami owego międzyreligijnego i międzykonfesyjnego sporu.  
Poświęcona jubileuszowi rozpoczęcia misji chrystianizacyjnej wśród Słowian ubiegłoroczna konferencja naukowa w Nowym Sączu stała się okazją do refleksji na temat szeroko rozumianej tradycji cyrylometodejskiej w rejonie Karpat i nie tylko. Mając na uwadze szczególny klimat tamtego wydarzenia oraz towarzyszący mu wysoki poziom merytorycznej dyskusji, postanowiliśmy podjąć wysiłek zorganizowania kolejnego spotkania slawistów w Miasteczku Galicyjskim, czyniąc te nowosądeckie konferencje cyklicznymi. Tym razem chcieliśmy zaproponować Państwu temat z dziedziny stosunków religijno-wyznaniowych w literaturze i kulturze Słowian, jaki w sposób naturalny pojawia się w kontekście rocznicy zwołania soboru w Konstancji i dramatycznych wydarzeń towarzyszących uwięzieniu Jana Husa. Wydarzenia te, choć silnie związane z zagadnieniem (nie)tolerancji i waśni religijnych, będą z pewnością inspirującym punktem wyjścia do szerszej refleksji na temat spuścizny rozmaitych zjawisk doktrynalno-kulturowej konfrontacji i związanych z nimi niebezpieczeństw w przeszłości i dziś.






Źródło:  http://www.uj.edu.pl/uniwersytet/aktualnosci/konferencje/-/journal_content/56_INSTANCE_t2TT/10172/36229398

Aktualizacja:  2014-03-11 00:00:00