W dniach 23-24 maja 2013 roku w siedzibie Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Szczecińskiego odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa na temat „Język, literatura i edukacja kaszubska”. Pomysł jej zorganizowania wyszedł ze strony Szczecińskiego Oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego. Zadanie to zostało zrealizowane przez Wydział Filologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego (przewodniczącą komitetu organizacyjnego była prof. dr hab. Ewa Komorowska, dziekan Wydziału Filologicznego US) oraz Wydział Filologiczny Uniwersytetu Gdańskiego. Patronat honorowy nad konferencją objął Instytut Kaszubski w Gdańsku, Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego oraz Urząd Miasta Szczecina. Sympozjum było ostatnim punktem zorganizowanego przez Szczeciński Oddział Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego V Dnia Kaszubskiego w Szczecinie.

Konferencję otworzyła prodziekan Wydziału Filologicznego US dr Adrianna Seniów. Następnie przybyłych gości powitali: dr hab. Danuta Stanulewicz, prof. UG – która przygotowała merytoryczną stronę konferencji oraz dr Ryszard Stoltmann, prezes Szczecińskiego Oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, który podkreślił symboliczne znaczenie oraz potrzebę wszelkich działań promujących język i kulturę kaszubską na Pomorzu Zachodnim w kontekście kilkusetletniej obecności na tych ziemiach ludności słowiańskiej – kaszubskiej. Nakreślił również historię powstania w 1994 roku oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego w Szczecinie oraz przedstawił jego działalność.

Organizatorzy spotkania zaproponowali uczestnikom następującą problematykę badawczą:

- pochodzenie i zasięg języka kaszubskiego,

- rozwój języka kaszubskiego,

- cechy współczesnej kaszubszczyzny,

- aspekty socjolingwistyczne kaszubszczyzny,

- dzieła literackie tworzone w języku kaszubskim,

- tłumaczenia z języka i na język kaszubski,

- nauczanie języka kaszubskiego,

- kultura kaszubska,

- kaszubskie media.

Zaproszenie na konferencję przyjęli wybitni literaturoznawcy, językoznawcy, historycy, teatrolodzy, znawcy mediów kaszubskich, także studenci i doktoranci; z wielu ośrodków naukowych w Polsce (Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytet Gdański, Akademia Pomorska w Słupsku, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Szczeciński) oraz dr Lechosław Jocz, sorabista z uniwersytetu w Lipsku, a także przedstawiciele Instytutu Kaszubskiego w Gdańsku oraz Rady Języka Kaszubskiego.

Konferencji towarzyszyła wystawa książki kaszubskiej przygotowana przez Szczeciński Oddział Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego oraz Książnicę Pomorską im. Stanisława Staszica w Szczecinie.

W czasie dwudniowych obrad wygłoszono 18 referatów. Pierwsze wystąpienia należały do wybitnych znawców kaszubszczyzny: prof. Hanny Popowskiej-Taborskiej, która opisała kaszubskie dziedzictwo leksykalne oraz prof. Jerzego Tredera, który przekonywał o istnieniu filologii kaszubskiej. Ponadto wystąpili: prof. Adela Kuik-Kalinowska, prof. Danuta Stanulewicz, prof. Zygmunt Szultka, prof. Marek Cybulski, prof. Bogdan Burdziej, prof. Tadeusz Linkner, prof. Daniel Kalinowski, dr Iwona Bielińska-Gardziel, Marika Jelińska, dr Lechosław Jocz, mgr Adam Łuczyński, dr Dušan-Vladislav Paždjerski oraz dr Justyna Pomierska.

W kręgu zainteresowań badaczy znalazły się zagadnienia historycznego rozwoju systemu gramatycznego i leksykalnego kaszubszczyzny, standaryzacja kaszubskiego języka literackiego, dawna i współczesna poezja oraz dramat kaszubski, opracowania słowników języka kaszubskiego, paremiologia kaszubska, leksyka kaszubska odzwierciedlona w systemie toponimicznym Pomorza Środkowego, a także współczesne kaszubskie słownictwo medialne oraz kaszubskojęzyczne gatunki publicystyczne.

Spotkanie naukowe poświęcone językowi, literaturze i edukacji kaszubskiej zorganizowano w Szczecinie po raz pierwszy i od razu zostało bardzo dobrze przyjęte. Cieszyło się ono dużym zainteresowaniem ze strony mieszkańców miasta i regionu Pomorza Zachodniego. W związku z tym organizatorzy konferencji złożyli wstępną deklarację, że kolejne spotkanie poświęcone językowi Kaszubów odbędzie się za dwa lata.

Pokłosiem konferencji będzie publikacja książkowa, w której znajdą się referaty wygłoszone w czasie obrad oraz przesłane organizatorom konferencji przez naukowców, którzy nie mogli wziąć w niej udziału.