W roku 2022 przypada 159. rocznica wybuchu Powstania Styczniowego, największego i najdłużej trwającego polskiego powstania narodowego, które spotkało się z poparciem międzynarodowej opinii publicznej. Powstanie Styczniowe miało charakter wojny partyzanckiej, w której stoczono ok. 1200 bitew i potyczek. Przez oddziały powstania styczniowego przewinęło się około 200 000 osób, zarówno z rodzin szlacheckich, jak też w mniejszym stopniu z chłopstwa i mieszczaństwa. W niektórych rejonach ziem zabranych, np. na Żmudzi i rozrzuconych ośrodkach na Białorusi i w Inflantach Polskich zryw przybrał charakter masowy. Mimo początkowych sukcesów zryw ten zakończył się przegraną powstańców, z których kilkadziesiąt tysięcy poległo w walkach. Blisko 1 tys. stracono, ok. 38 tys. skazano na katorgę lub zesłanie na Syberię, a ok. 10 tys. wyemigrowało. Po upadku Powstania Styczniowego - Kraj i Litwa pogrążyły się w żałobie narodowej. Znaczna część patriotów, w tym uczestników powstania narodowego jak por. Bolesław Prus, Hipolit Wawelberg, zwróciła się ku pracy organicznej, zaś pamięć o powstańcach stała się ważnym motywem w literaturze, m. in. w twórczości  Bolesława Prusa, Elizy Orzeszkowej, Stefana Żeromskiego, malarstwie takich mistrzów jak: Artur Grottger, Jan Matejko, Maksymilian Gierymski, Aleksander Sochaczewski i w muzyce, gdzie elementy patriotyczne można znaleźć w operze Stanisława Moniuszki Straszny dwór. Idea Powstania Styczniowego stała się motywacją dla nowego pokolenia działaczy niepodległościowych np. skupionych wokół Józefa Piłsudskiego, który także otaczał troską jeszcze żyjących Powstańców Styczniowych.

Międzynarodowa Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa „Powstanie Styczniowe. Kraj i Litwa pogrążyły się w żałobie narodowej” będzie okazją do przypomnienia tego ważnego zrywu, podczas którego nasi przodkowie szli do walki z pieśnią na ustach: „I razem w ordynku pójdziem do ataku, Za Polskę i honor się bić, Bo taka natura jest w każdym Polaku, Bez wolności trudno mu żyć”.

Konferencja będzie miała charakter interdyscyplinarny. Jest adresowana przede wszystkim do historyków zajmujących się daną epoką, historyków wojskowości, historyków sztuki, badaczy literatury czy malarstwa, archeologów i varsavianistów.

Pokłosiem obrad będzie recenzowana publikacja pokonferencyjna, zawierające treść wystąpień, zgłoszonych przez prelegentów.