Czy religia może uniknąć degradacji do poziomu ideologii wspierającej autorytarną władzę? Czy hasła powrotu do chrześcijańskiej Europy i tzw. chrześcijańskich wartości nie są fasadą kryjącą polityczne aspiracje populistów, prowadząc do groźnej odmiany idolatrii? Czy odwołania do trybalistycznych narracji, które przysparzają zwolenników ich autorom, znajdują słyszalną alternatywę? Czy chrześcijaństwo ma potencjał, by (współ)odpowiadać na zagrożenia demokracji?

Zapraszamy do udziału w międzynarodowym, interdyscyplinarnym projekcie naukowym, do celów którego należy:

a)    pogłębiona identyfikacja, analiza oraz interpretacja zjawisk, które stanowią zagrożenia dla demokracji;

b)    poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o potencjał religii, zwłaszcza chrześcijaństwa, w teoretycznym i praktycznym wspieraniu demokracji.

Można wskazać utrwalone tendencje w świecie zachodnim, które pozostają w napięciu wobec demokracji. Należy do nich z jednej strony formułowanie postulatów powrotu do chrześcijańskiej Europy i tzw. chrześcijańskich wartości, zwłaszcza wobec wzrastającej liczby wyznawców islamu. Za tymi hasłami najczęściej kryją się polityczne aspiracje populistów, którzy, posługując się symbolami chrześcijańskimi, proponują katolicyzm bez chrześcijaństwa, tj. nową religię skoncentrowaną na narodzie jako obiekcie mitycznym, wrogo nastawioną do tego, co nie mieści się w jej ściśle ograniczonych i zamkniętych ramach.

Z drugiej strony, skrajny liberalizm i sekularyzm, przed jakim stoi dziś chrześcijaństwo, może doprowadzić do pojawienia się fundamentalizmu chrześcijańskiego, wykorzystywanego przez populistów i nacjonalistów jako element obrony przed tzw. wrogimi ideologiami. Fundamentalizm taki budowany jest na gruncie przywilejów po przejęciu władzy, za pomocą których populiści i nacjonaliści usiłują, nierzadko z powodzeniem, zyskać przychylność przedstawicieli Kościoła. Podobnie fundamentalistyczną tendencję wzmacnia trybalistyczna narracja, zogniskowana na obronie i walce, dzięki której nacjonaliści i populiści zyskują nowych zwolenników, także wśród młodych ludzi, których zaangażowanie przybiera często skrajnie radykalne formy.

Ostatnie miesiące pokazały natomiast dobitnie i dramatycznie, że do nacjonalizmu, populizmu i różnych form ekstremizmu, jako zagrożeń demokracji, należy dodać rosyjski imperializm. Wywołana przez Rosję wojna na Ukrainie jest otwarcie popierana przez patriarchę moskiewskiego, który odwołuje się do ideologii religijnej. W kontekście chrześcijaństwa zachodniego poważne pytania wzbudza stanowisko Watykanu dotyczące tej wojny.

Te i inne pytania chcemy rozważyć, oddając głos ekspertom i osobom zdobywającym szlify akademickie, aby – wzorem najlepszego dziedzictw Akademii, jako wspólnoty Uczniów i Uczonych – w dyskusji i sporze prowadzić nasze poszukiwania ku kolejnym otwartym kwestiom.

STRUKTURA PROJEKTU [seminaria i konferencje w j. angielskim lub j. niemieckim]

Polska, Kraków, sesja ekspercka: 29.11.2022 - 02.12.2022 - ogólna sesja ekspercka i program kulturalny – uczestniczący Studencki i Studentki, Doktorantki i Doktoranci szukają inspiracji i zagadnień do pracy indywidualnej z profesorem

12.2022-04.2023 - seminaria w krajach uczestniczących i przygotowanie wypowiedzi studentów [jedna teza przedstawiana przez Studenta, dobrze udokumentowana i poparta staranną argumentacją]

Gruzja: 01.05.2023 - 04.05.2023 - sesja studencka, doktorancka – wygłoszenie odczytów i dyskusja
program kulturalny

Węgry (Budapeszt): 26.06.2023 - 29.06.2023 - sesja studencka, doktorancka – wygłoszenie odczytów i dyskusja

program kulturalny

Niemcy: 02.10.2023 - 05.10.2023 - seminarium podsumowujące i wybór artykułów do publikacji

Publikacja

w jednym z wiodących wydawnictw międzynarodowych uwzględnionych na liście ministerialnej  

ZGŁOSZENIA: DO 30.09.2022, w j. angielskim lub j. niemieckim

- Abstrakt do 2500 znaków ze spacjami, zawierający tytuł i streszczenie propozycji wypowiedzi do szczegółowego opracowania podczas seminariów eksperckich 
- W abstrakcie proszę zawrzeć notatkę o autorze 
- Proszę przesłać na adres: tfdconference@gmail.com (format pdf)

Finansowanie projektu i publikacji z grantów: 

1) Renovabis - https://www.renovabis.de

2) Polsko-Niemiecka Fundacja na rzecz Nauki - https://www.pnfn.pl/