Plakat (także filmowy) łączy, jak wiadomo, funkcję estetyczną z użytkową (informacyjną, promocyjną, komercyjną). O tym, która z tych funkcji zdominuje przekaz graficzny decyduje w dużym stopniu model kinematografii. W przypadku Polski przedwojennej komercyjny charakter przemysłu filmowego decydował o estetycznym uproszczeniu przekazu najczęściej do znanej formuły „na plakacie dwie postacie” i kiczowatego niejednokrotnie opracowania plastycznego. W PRL-u, w którym komercyjna funkcja kina – przynajmniej do pewnego momentu - nie była najważniejszą (istotniejsza była funkcja propagandowa i/lub artystyczna) twórcy plakatów mogli pozwolić sobie na plastyczny eksperyment. Plakat przyciągał więc znakomitych malarzy i grafików. Jak przekonywał, pewnie nieco zbyt kategorycznie, Janusz Górski: „Polska szkoła plakatu była festiwalem niepraktyczności (…) Plakat w socjalistycznej Polsce nie musiał niczego sprzedawać – była placem zabaw artystów”. Z kolei Tadeusz Kowalski pisał jeszcze w latach 50-tych XX wieku, że plakat to „nie reklama, ale szerzenie kultury artystycznej” (traktując tym samym plakaty filmowe jako jedno z mediów kształtowania wrażliwości estetycznej Polaków). Dzięki temu mogła także na gruncie plakatu filmowego rozkwitać polska szkoła plakatu.

Wszystko to sprawia, że polski plakat filmowy wciągnąć mogą w orbitę swoich zainteresowań nie tylko filmoznawcy, nie tylko badacze zagadnień dystrybucji i promocji kinowej, ale także badacze z kompetencjami historyka i teoretyka sztuki. Odnajdą się w tej problematyce także politolodzy czy specjaliści od komunikacji społecznej (jeśli np. zainteresuje ich propagandowy plakat okresu stalinizmu albo ezopowa mowa symboli przemycających zakazaną treść), semiotycy (gdy np. potraktują plakat jako formę przekładu intersemiotycznego – z filmu na „kartkę papieru”; a plakacistę, jako swojego rodzaju recenzenta filmu); kulturoznawcy (jeśli będą umiejscawiać plakat w szerszym tle kultury ikonicznej danego czasu, jak to np. było po Październiku 56, okresie „erupcji” symbolicznych form obrazowych), historycy (jeśli potraktują tę formę grafiki użytkowej jako źródło historyczne nastrojów społecznych) czy choćby filmografowie (jeśli zechcą zdać relację z zasobów różnych instytucji archiwizujących plakaty). Itd. itp... Polski plakat filmowy jest więc potencjalnie przestrzenią prawdziwie interdyscyplinarnych badań, otwiera liczne ścieżki analityczno-interpretacyjne. Oprócz wspomnianych powyżej może także skłonić badaczy do spojrzenia na plakat filmowy przez pryzmat dorobku konkretnego malarza/grafika (i sprowokować pytanie – na ile w tak zróżnicowanych przekazach plastycznych ich autor jest w stanie zachować artystyczną autonomię?; albo: jak wygląda na plakacie „spotkanie” dwóch artystów – plastyka i filmowca?); można także analizować dorobek reżysera czy też zjawiska historyczno-filmowego (np. szkoły polskiej czy kina moralnego niepokoju) „odbitych” w plakatach. Listę zagadnień można poszerzać. Zapraszamy do namysłu nad polskim plakatem filmowym.

Organizatorzy planują przygotowanie – w oparciu o wybrane artykuły – recenzowanego działu tematycznego w jubileuszowym tomie „Załącznika Kulturoznawczego” (nr 10/2023).

Zgłoszenia prosimy przesyłać w oddzielnym pliku do 05 lutego 2023 r., na adresy: kornacki70@gmail.com (prof. ucz. dr hab. Krzysztof Kornacki) i a.smaga@uksw.edu.pl (dr Agnieszka Smaga)

Przewidywany czas na wystąpienie: do 20 minut. Możliwość przedstawienia prezentacji (wymaga to wcześniejszego zgłoszenia).

W zgłoszeniu proszę podać:

– imię i nazwisko, stopień naukowy i afiliację, adres mailowy (bardzo chętnie przyjmiemy także numer telefonu);

– adres do korespondencji (dotyczy osób, które wyrażają chęć otrzymania zaświadczenia o udziale w konferencji i/lub upominku książkowego);

–  tytuł referatu oraz kilkuzdaniowy  abstrakt (do 200 znaków) określający problematykę wystąpienia.