PRZEDŁUŻENIE TERMINU NADSYŁANIA ZGŁOSZEŃ: DO 16 LIPCA 2023.

W związku z zainteresowaniem - przesyłaniem zgłoszeń po wskazanym uprzednio terminie - przesuwamy nabór zgłoszeń do 16 lipca 2023.

______________________________________________________

Iluzje w teatrze /poza teatrem. Performans intermedialny od renesansu do dziś

Międzynarodowa konferencja naukowa
13–14 września 2023 r.
Wydział Humanistyczny
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Collegium Maius, ul. Fosa Staromiejska 3

Współczesna refleksja nad relacją między teatrem i innymi mediami oraz performansami
kulturowymi obejmuje szeroki zakres podejść i strategii. Pytania, w jaki sposób i z jakimi
konsekwencjami sztuki performatywne wchodziły od wieków w intermedialne relacje ze
„starymi” oraz „nowymi” technologiami audiowizualnego przekazu i wciągały odbiorców w
kreowany świat iluzji, są ważnym elementem procesu badania wielowarstwowej historii
teatru, performansów oraz mediów.

Konferencja stanowi propozycję podążania tropem archeologicznomedialnym, czemu
patronuje książka naszego keynote speakera prof. Erkkiego Huhtamo Illusions in Motion.
Media Archeology of the Moving Panorama and Related Spectacles. Proponowana w niej
perspektywa, rozwijana od lat także przez innych znakomitych badaczy (Thomas Elsaesser,
Siegfried Zielinski) pozwala rozpoznawać nowe aspekty kultur medialnych i praktyk
performatywnych. We wstępie do przywołanej książki Erkki Huhtamo pisze:

Media archaeology corrects our understanding of the past by excavating lacunas in shared
knowledge. It reassesses existing media-historical narratives that are biased because of their
ideological and historiographical presuppositions, or insufficient evidence (s. xviii).

Dalej badacz podkreśla performatywne aspekty współistnienia i współdziałania technologii
audiowizualnych z ludźmi. Kładzie mocny nacisk na aspekt ludzki mediasfery, na interakcje
– kolektywne i indywidualne, świadome oraz nieświadome, które kształtują media. Podejście
to okazać się może szczególnie istotne w poszukiwaniu niezbadanych dotąd aspektów
performansów intermedialnych.  

Pragniemy, aby konferencja stała się platformą dialogu międzynarodowych badaczy i
praktyków na temat  dawnych (nierzadko zapomnianych) oraz dziejących się na naszych
oczach filiacji mediów i performansów. Interesują nas dyskursy, koncepcje, praktyki,
urządzenia, które pojawiają się od renesansu do czasów współczesnych. Serdecznie
zapraszamy do udziału w konferencji badaczy reprezentujących zróżnicowane stanowiska
badawcze i dyscypliny (w szczególności historyków teatru i sztuk performatywnych,
kulturoznawców, performatyków, medioznawców).

Proponowane obszary badawcze:
1. Technologie medialne przed rewolucją przemysłową i ekspansją mediów elektronicznych
(np. teatry mechaniczne, teatry cieni, automaty, laterna magica, Bänkelsang, jawajski wayang
bèbèr) w kontekście innych mediów i sztuk performatywnych, w tym teatru;
2. wpływ technologii medialnych na teatr i sztuki widowiskowe XIX wieku jako „wieku
teatru” (według formuły Petera W. Marxa); perspektywa krytycznej historii mediów (critical
media history), która koncentruje się na rozpoznaniu kompleksowych współzależności i
powiązań pomiędzy różnymi praktykami teatralnymi, performatywnymi i medialnymi
3. teatr XVI–XIX wieku jako laboratorium praktyk iluzjonistycznych (m.in. działalność
teatralnych malarzy-inżynierów jak Filip Jakub de Loutherbourg, Louis Jacques Daguerre, w
Polsce Antonio Sacchetti);
4. intermedialność przedstawień popularnych (m.in. wodewil, variété, burleska, cyrk, pokazy
prestidigitatorów);
5. zapomniane lub porzucone warianty rozwoju technologii scenicznych, w tym
niezrealizowane projekty, koncepcje i pomysły;
6.współczesne rekonstrukcje starych technologii medialnych (np. pokazów latarni
magicznych, teatrów mechanicznych, ruchomych panoram) z perspektywy Performance as
Research (PaR);
7. teorie intermedialności, multimedialności i cyfrowości wobec performansów. Współczesne
przemiany w kulturze, nauce i technologii. Krytyczne ujęcia dominujących narracji w historii
mediów związanych ze światem widowisk. Rewizje teoretycznych wyjaśnień kategorii
doświadczenia iluzji, przestrzeni oraz czasu w intermedialnych sztukach performatywnych;
8. estetyczne i ideologiczne relacje technologii audiowizualnych z teatrem oraz sztukami
performatywnymi, w tym analizy (bądź  rewizje) opisywanych do tej pory zjawisk czy
kwestii takich jak spór Phelan-Auslander, wykorzystanie technologii wideo na scenie, AR,
VR w performansach. Ponadto indywidualne strategie twórcze poszczególnych artystów, w
tym z  Europy Środkowo-Wschodniej XX i XXI wieku, takich jak  Frank Castorf, Krystian
Lupa, Łukasz Twarkowski, Krzysztof Garbaczewski, Krzysztof Wodiczko, Bohdan Mazurek,
twórcy z łódzkiego Warsztatu Formy Filmowej;
9. Przemiany dyskursu intermedialności w sztukach performatywnych – intermedialność
sztuki drugiej połowy XX w. a dawne i najnowsze praktyki artystyczne oraz badawcze.
Językami konferencji będą angielski i polski (referaty dwudziestominutowe). Organizatorzy
konferencji dążą do opublikowania wybranych referatów w recenzowanej pozycji naukowej.

Zaproszeni prelegenci (keynote speakers)

prof. Erkki Huhtamo
University of California Los Angeles (UCLA)
Departments of Design Media Arts, and Film, Television, and Digital Media

Pionier archeologii mediów, autor kluczowych dla tego podejścia artykułów i książek, m.in.
Media Archaeology. Approaches, Applications, and Implications (red. z prof. Jussim Parikką,
University of California Press, 2011) oraz obszernej monografii Illusions in Motion. Media
Archaeology of the Moving Panorama and Related Spectacles (The MIT Press, 2013).
Kolekcjoner unikalnych, dawnych artefaktów kultury medialnej.  Kurator wystaw sztuki
mediów, wielokrotny członek jury i uczestnik festiwali, w tym Siggraph i Ars Electronica.

prof. dr Peter W. Marx
University of Cologne
Faculty of Arts and Humanities
Institute of Media Culture and Theatre

Jest dyrektorem Instytutu Kultury Medialnej i Teatru na Uniwersytecie w Kolonii oraz
dyrektorem Theaterwissenschaftliche Sammlung in Schloss Wahn (archiwum artefaktów
teatralnych, projektów scenograficznych, lalek, fotografii, grafik i recenzji teatralnych; do
kolekcji należy wyjątkowy zbiór przedkinowych zabawek optycznych i aparatów
audiowizualnych w rodzaju latarni magicznej, część ogromnej kolekcji Wernera Nekesa). W
kręgu jego zainteresowań znajduje się historia teatru i performansu XIX i XX wieku
(współredakcja tomu A Cultural History of Theatre in the Age of Empire, Bloomsbury 2019);
współczesnego teatru niemieckiego, w tym teatru politycznego i recepcji Hamleta w
Niemczech, a także kultur metropolitalnych i medialnych (koncepcja critical media history).

Zgłoszenia
Abstrakty (300 słów) oraz notki biograficzne zawierające afiliację i adres e-mail autora
należy przesyłać na adres: illusionsinoutside@gmail.com
Termin zgłoszeń: 16 lipca 2023 r.
Powiadomienia o przyjęciu: druga połowa lipca 2023

Opłata konferencyjna
Pracownicy naukowi: 400 PLN/100 EUR/110 USD
Doktoranci, artyści, profesjonaliści: 200 PLN/50 EUR/55 USD

Zespół organizatorów konferencji
Dr hab. Artur Duda, prof. UMK,  dr Marzenna Wiśniewska, dr Jakub Kłeczek, mgr Klaudia
Hartung-Wójciak (Instytut Kulturoznawstwa, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń)

Kontakt:
Jakub Kłeczek i Klaudia Hartung-Wójciak, e-mail: illusionsinoutside@gmail.com

Gospodarzem konferencji będzie Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Mikołaja Kopernika,
Toruń.