Celem konferencji "Zróżnicowanie i współistnienie. Mniejszości wyznaniowe, narodowe i etniczne w Polsce od odzyskania niepodległości do przemian społeczno-politycznych (1918–1989)" jest dokonanie analizy historii, kultury i tożsamości mniejszości wyznaniowych, narodowych i etnicznych w Polsce w kontekście szerokich zmian społeczno-politycznych w XX w. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r., Polska stała się państwem wielonarodowym, wielokulturowym i wielowyznaniowym. W wyniku zmian geopolitycznych, granice Polski objęły różnorodne grupy etniczne i religijne, co miało znaczący wpływ na kształtowanie się polityki wyznaniowej państwa. W międzywojniu Polska była domem dla mniejszości takich jak Żydzi, Ukraińcy, Białorusini, Niemcy oraz Czesi. Każda z tych grup miała swoje tradycje religijne, co stawiało przed państwem wyzwania związane z zapewnieniem równych praw i wolności religijnych. Całościowe spojrzenie na politykę wyznaniową w tym okresie pozwoli zobaczyć, jak złożone i często kontrowersyjne były relacje między różnymi grupami religijnymi a państwem. Analiza tych zjawisk pozwoli lepiej zrozumieć, jak historia kształtowała podejście do różnorodności narodowej i wyznaniowej w Polsce.

Historia mniejszości w Polsce w latach 1918–1989 była pełna zawirowań i miała kluczowe znaczenie dla polskiej tożsamości narodowej, zwłaszcza podczas II wojny światowej. Po 1945 r. wraz z ustaleniem granic i przymusowymi przesiedleniami, sytuacja mniejszości uległa drastycznym zmianom. Władze komunistyczne dążyły do uniformizacji społeczeństwa, co często prowadziło do marginalizacji mniejszości, wiele z nich musiało zmierzyć się z ograniczeniami. Po 1956 r. władze komunistyczne w Polsce zaczęły stosować różne strategie wobec mniejszości wyznaniowych, co miało na celu osłabienie dominującej pozycji Kościoła katolickiego. Z perspektywy historycznej, zmiany te pokazują, jak skomplikowane były relacje między różnymi wyznaniami a państwem, a także jak polityka wyznaniowa była wykorzystywana do realizacji szerszych celów społecznych i politycznych. Analiza tego okresu dostarczy cennych informacji na temat dynamiki władzy, religii i tożsamości w Polsce w latach 1918–1989.