„Żyjąc pośród dźwięków: od podejść poznawczych do kulturowych i z powrotem”

Multidiscyplinarne sympozjum Avant, 2–3 czerwca 2023, Katowice

Sympozjum poświęcone jest badaniom nad słyszeniem i rozumieniem dźwięku. Wydarzenie ma charakter multidyscyplinarny, gdzie zakres podejść rozpięty jest – ogólnie mówiąc – między badaniami poznawczymi a kulturowymi, obejmując także różnorodne filozofie dźwięku i słyszenia.

Przy dominacji zagadnień związanych z widzeniem w naukach poznawczych i kulturowych słyszenie wydawać się może po prostu jedną z modalności. W konsekwencji więc – czy nie lepiej ujmować człowieka jako istotę multimodalną i na podobnej zasadzie traktować jej otoczenie? Zapewne, multimodalność to istotny rys naszego „bycia w świecie”. Niezależnie od tego jednak, widzimy dużą wartość w badaniu i refleksji nad specyfiką naszego słyszenia i dźwiękowym krajobrazie, w którym dorastaliśmy, ale i który tworzymy.

W ostatnich dziesięcioleciach wyłoniła się kognitywistyka słyszenia [Cognitive Hearing Science] z jednej strony i badania nad kulturą dźwiękową [Sound Culture Studies] z drugiej. Jednocześnie zagadnienia związane z tą modalnością obecne są w różnego rodzaju przedsięwzięciach badawczych, związanych z uczeniem się, usytuowanym rozwiązywaniem problemów, praktyką językową, prozodią i jej zastosowaniem, interakcją społeczną, zaburzeniami psychicznymi, afordancjami słuchowymi, projektowaniem interakcji człowiek–otoczenie i doświadczeń użytkowników, (możliwą) rolą dźwięku w badaniach naukowych, nad szeroko rozumianą kulturą dźwiękową, jak i nad rolą dźwięków w projektowaniu zrównoważonego rozwoju. W tych kontekstach warta uwagi badawczej może być również cisza, którą na różne sposoby zarządzamy i wykorzystujemy.

Chociaż sympozjum nie jest poświęcone wprost muzyce, to zachęcamy do analiz jej „materii” dźwiękowej w sugerowanym tu zakresie.

Nie spodziewamy się specjalistów łączących kognitywistykę i badania nad kulturą, raczej projektujemy przestrzeń wzajemnych inspiracji i wymiany. Jesteśmy również ciekawi ujęć filozoficznych. Zachęcamy gorąco do tego, żeby sam udział w naszym wydarzeniu konferencyjnym potraktować jako okazję – na ile to będzie możliwe – do zademonstrowania wartych badania zjawisk w praktyce. Dlatego też wśród form wystąpienia obok klasycznych referatów oczekujemy także referatów performatywnych oraz posterów/instalacji dźwiękowych (wskazówki techniczne dla zainteresowanych zamieścimy niebawem). W tym kontekście już teraz zapowiadamy numer pokonferencyjny czasopisma, w którym znajdą się Wasze specjalne, „udźwiękowione” (ewentualnie uzupełnione multimediami) publikacje.

Sympozjum odbędzie się przede wszystkim stacjonarnie, z wyjątkiem specjalnej sesji dźwiękowych posterów/referatów.

Proponowane zakresy tematyczne wystąpień (pozostajemy też otwarci na inne propozycje):

• Wyzwania w kognitywistyce słyszenia [Cognitive Hearing Science]

• Rola słyszenia w badaniach nad usytuowaną edukacją

• Poznanie społeczne a słyszenie: oczywista zależność?

• Badania nad wpływem tła dźwiękowego na podejmowanie decyzji, jak i na poczucie dobrostanu

• Przetwarzanie predykcyjne a słyszenie; aktywne wnioskowanie w badaniach nad omamami słuchowymi

• Badania nad dźwiękiem w kontekście zaburzeń psychicznych a badania nad zaburzoną lub niestandardową percepcją dźwięków

• Zdolności poznawcze a różnice kulturowe w percepcji dźwięków

• Epistemologia słuchania; filozofia sztuki dźwiękowej

• Słyszenie a ewolucja języka: zagadnienia biologiczne, poznawcze i kulturowe

• Podejście ekologiczne: słyszenie obiektów, słyszenie zdarzeń, słyszenie problemów

• Środowiska dźwiękowe – badania i projektowanie

• Wizualizacja dźwięków w nauce

• Czy nauka może badać ciszę?

• Projektowanie doświadczenia użytkownika (UXD) z użyciem dźwięku

• „Udźwiękowienie” badań naukowych w świecie „wzrokowców”

• Synestezja a pejzaż dźwiękowy

• Produkcja muzyki, udźwiękowienie filmu: horyzonty technologiczne i zagadnienia badawcze

• Wyzwania w badaniach nad kulturą dźwiękową [Sound Culture Studies]

• W stronę zrównoważonego rozwoju: społeczna i środowiskowa rola dźwięku, zanieczyszczenie dźwiękiem

• Co słychać w urbanocenie? Rola dźwięków w miejskim metabolizmie

• Pejzaże dźwiękowe – studia przypadku. Przewidywana specjalna sesja poświęcona przedstawieniu i analizie pejzażu dźwiękowego (Waszego miasta, okolicy, miejsca pracy lub otoczenia mieszkalnego) w wybranym ujęciu metodologicznym.

* * * 

Zaproszeni wykładowcy: 

Salomé Voegelin (London College of Communication, University of the Arts London), 

Andrzej Klawiter (Adam Mickiewicz University), 

Anna Preis (Adam Mickiewicz University), 

Ryszard Auksztulewicz (Freie Universität Berlin),

Ania Katharina Mauruschat (University of Copenhagen).