Słuchanie medium. Doświadczenia akuzmatyczne w kulturze współczesnej


MINIONA -

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Koninie
Częstochowa, ul. Zbierskiego 2/4

Doświadczenie akuzmatyczne wiąże się ze słuchaniem dźwięków, które oderwane zostały od swojego źródła. Strategie tego typu opisane zostały we współczesnej humanistyce w dwóch różnych kontekstach: artystycznym (muzycznym) i ekologicznym (ekologia akustyczna).

 

W perspektywie sztuki doświadczenie akuzmatyczne powiązane zostało w połowie XX wieku przez Pierre’a Schaeffera z „muzyką konkretną” – muzyką, w ramach której proces twórczy realizuje się poprzez przekształcanie nagranych dźwięków pochodzących z różnych źródeł. Metamorfozy takie powodują, iż w rezultacie zaciera się pierwotne brzmienie wykorzystywanych dźwięków, odcinając je od swych przedmiotowych źródeł. Stwarza to nową sytuację słuchania, w której „źródła dźwiękowe” zastąpione zostają przez „źródła wyobrażone” – słuchacz podczas odbioru pozbawiony zostaje tradycyjnych wyobrażeń wiążących dźwięk z jego źródłem (określonym przedmiotem wydającym dźwięk).

 

W kontekście ekologii akustycznej natomiast – tradycji wyrastającej z analiz Murraya R. Schafera – dźwięki oderwane od źródła to efekt technokulturowych przeobrażeń, które prowadzą do pojawiania się coraz większej ilości środowisk akustycznych określanych mianem lo-fi. Tak nazwane pejzaże dźwiękowe charakteryzują się nadmiarem szumów względem sygnałów, a także dźwięków, których znaczenia i pochodzenia nie jesteśmy w stanie rozpoznać z uwagi na duże zagęszczenie bądź natężenie. Długotrwałe przebywanie w takich środowiskach prowadzi, zdaniem Schafera do schizofonii, będącej bezpośrednim efektem doświadczeń związanych ze słuchaniem dźwięków odciętych od swych źródeł, nie niosących pożądanych informacji o środowisku, w którym występują.

 

Na jakie sposoby potencjał tego rodzaju doświadczeń i związanych z nimi pojęć da się przenieść na grunt analiz wykraczających poza wspomniane pola badawcze? Na ile doświadczenie akuzmatyczne może być inspirujące dla współczesnych badań krytycznoliterackich, estetycznych, fenomenologicznych, filmoznawczych czy medioznawczych? To pytania, które chcielibyśmy uczynić punktem wyjścia do interdyscyplinarnych dyskusji nad zmianami form zapośredniczenia dźwięku oraz słuchania dokonujących się pod wpływem rozwoju technologicznego.

 

W ramach naszkicowanych powyżej problemów zapraszamy do podjęcia namysłu nad następującymi zagadnieniami:

  • doświadczenia akuzmatyczne w kulturze współczesnej;
  • zmiany sposobów słuchania dokonujące się pod wpływem rozwoju mediów elektronicznych;
  • problematyka przekazów audiowizualnych w kontekście różnych, medialnie zapośredniczonych, form kultury i sztuki współczesnej;
  • przemiany nośników dźwięku i ich estetyczne oraz kulturowe znaczenia;
  • muzyczne i pozamuzyczne konteksty dźwięku w kulturze współczesnej;
  • polityka i fenomenologia głosu;
  • kultura dźwięku i słyszenia w kontekście współczesnych przemian społeczno-kulturowych;
  • ekologia akustyczna wobec współczesnych przemian technologicznych;
  • problematyka zmysłowości ze szczególnym uwzględnieniem procesów słuchania.

Jesteśmy także otwarci na inne zagadnienia, które związane są z rolą dźwięku i słyszenia w kulturze współczesnej.  






Aktualizacja:  2018-01-26 14:10:38