Film – między realizmem a fikcją
Częstochowa, ul. Zbierskiego 2/4
Aktualnie paradygmat wizualności określa sposób myślenia o otaczającej nas rzeczywistości, natomiast komunikacja wizualna stała się naczelną kategorią poznawczą. Czujemy więc potrzebę tworzenia płaszczyzny wymiany myśli teoretyków i badaczy komunikacji wizualnej. Film obok fotografii stanowi jedną z ważniejszych form w pejzażu mediów wizualnych i w znacznej mierze kształtuje oblicze współczesnej kultury. Nieprzypadkowo zatem druga konferencja z naszego cyklu jest zatytułowana: Film – między realizmem a fikcją
Bronisław Matuszewski - pionier kinematografii - podkreślał rolę dokumentacyjną filmu jako zapisu rzeczywistości, bez retuszu. Jako pierwszy teoretyk widział w nim wartość naukową, historyczną i edukacyjną, pozostawiając na marginesie funkcję rozrywkową. Z perspektywy lat, zauważamy, że film fabularny jest nie tylko rozrywką, ale może doskonale obrazować rzeczywistość, zmusza do przemyśleń, działa profilaktycznie, wywołuje emocje i jest nośnikiem wartości, a zawarte w nim treści są obecne w przestrzeni komunikacji wizualnej tworząc kulturę medialną.
Na przestrzeni lat zmieniało się nie tylko podejście (esencjalistyczne, systemowe, fragmentaryczne), nie tylko narzędzia (estetyka neokantowska, teoria formalna, semiotyka strukturalna, marksizm strukturalny, teoria psychoanalityczna i – później – kognitywna), lecz także sam przedmiot (aparat jako wynalazek, jarmarczna forma rozrywki, narzędzie mechanicznej reprodukcji rzeczywistości, dzieło sztuki, system komunikacji znakowej czy jedno z mediów audiowizualnych). Dynamiczny postęp technologiczny przynosi ważne konsekwencje dla filmu, kształtują się liczne innowacje obrazowe, pojawiają nowe formy montażu i struktury narracyjne. Nowe media i technologie dostarczają narzędzi, które pozwalają lepiej realizować tradycyjne zadania filmowe, tworzą nowoczesne konwencje, przekształcają gatunki, naruszają tradycyjne relacje pomiędzy rzeczywistością a jej audiowizualnymi i wirtualnymi przedstawieniami.
Teoretycy filmu odwołują się do różnych metod, narzędzi i pojęć wypracowanych w ramach poszczególnych dyscyplin. Film ujmowany w kategoriach semiotycznych staje się wielokodowym procesem znakowym oraz systemem intertekstualnym. Stąd teoria filmu nabiera charakteru dyskursu interdyscyplinarnego, korzystającego z dorobku różnych dyscyplin. Zapraszamy do wspólnego dyskursu nad statusem filmu przedstawicieli filmoznawstwa, językoznawstwa, literaturoznawstwa, filozofii, antropologii, socjologii, kulturoznawstwa, etnologii oraz wszystkich zainteresowanych problematyką konferencji.
Proponujemy następujące pola problemowe:
· Teorie filmu
· Film w komunikacji społecznej – cechy, funkcje, znaczenie, sposoby wykorzystania
· Obraz rzeczywistości w filmie dokumentalnym i fabularnym – rejestracja czy kreacja?
· Film w przestrzeni medialnej – gatunki, funkcje, sposoby wykorzystania i ekspozycji
· Film w „nowych mediach”, nowe przestrzenie wizualne, nowe właściwości, nowe techniki kreacyjne, zabiegi i mechanizmy symulacyjne, praktyki rekompozycji, remiksu
· Zjawisko hybrydyzacji filmu w mediach (deskrypcja i cechy procesów integracji konwencji formalnych, technicznych, estetycznych, artystycznych w materiałach filmowych) oraz intermedialności i multimedialności filmu (deskrypcja i cechy relacji filmu z innymi mediami)
· Dialog filmu ze sztukami pięknymi – transgresyjność filmu, oddziaływanie sztuki na film, oddziaływanie filmu na sztukę
· Prawne aspekty wykorzystywania filmu w mediach i społeczeństwie
· Metody i techniki analiz filmu, paradygmaty interpretacji filmu
· Etyczne dylematy filmu