Żydowski Instytut Historyczny im. E. Ringelbluma oraz Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie organizują międzynarodową konferencję naukową:

Antysemityzm w Europie Środkowej i Wschodniej w perspektywie porównawczej (1880-1939)

Konferencja odbędzie się 16-18 lutego 2013 r. Niemieckim Instytucie Historycznym w Warszawie, Pałac Karnickich (Aleje Ujazdowskie 39) 


O celach i głównych problemach konferencji piszą inicjatorzy przedsięwzięcia:

W referatach prosimy o odniesienie się do następujących obszarów:

• Antysemityzm polityczny
• Przemoc i formy dyskryminacji antyżydowskiej
• Opór wobec antysemityzmu

Celem badawczym jest zatem rekonstrukcja kluczowych idei antysemityzmu politycznego, wraz z jego relacjami wobec dominujących w społeczeństwie ideologii i światopoglądów (szczególnie usytuowanie dyskursów antysemickich w obrębie projektów nacjonalistycznych). Dyskusję chcemy skupić wokół następujących zagadnień: jaki był stosunek zbiorowych aktorów antysemickich (partie polityczne, organy prasowe, poszczególni intelektualiści itd.) wobec takich zagadnień politycznych, ekonomicznych i kulturalnych, jak m.in. zmierzch kultury tradycyjnej liberalizm polityczny, rozwój nowoczesnych form masowej komunikacji społecznej, kształtowanie nowoczesnej wspólnoty narodowej itd.

Dyskursy i praktyki społeczne wzajemnie się warunkują. Zjawisko politycznego antysemityzm wymaga zbadania jego konsekwencji, tzn. jak wpływał on na przekształcenia codziennych stosunków między Żydami a nie-Żydami. Chodzi tu przede wszystkim o kompleks zagadnień obejmujących praktyki dyskryminacyjne wobec ludności żydowskiej i osób pochodzenia żydowskiego (m.in. numerus clausus, numerus nullus, tzw. strefy osiedlenia, bojkot ekonomiczny), a także pogromy, zajścia uliczne, demonstracje i wystąpienia masowe. Dla zrozumienia ich przyczyn i dynamiki należy spróbować odpowiedzieć na pytania: jakie materialne i ideologiczne cele przyświecały uczestnikom zajść antyżydowskich? Jak uzasadniali oni przemoc; czy i jak kształtowała się „wspólnota przemocy”? Jaką rolę odegrała przemoc w formowaniu i integracji radykalnych grup nacjonalistycznych, nastawionych antysemicko? Kwestię udziału instytucji propagujących antysemityzm należy uzupełnić o problem reakcji na nie ze strony instytucji państwa (na poziomie sądowym, administracyjnym, parlamentarnym, policyjno-wojskowym itd.). Znaczenie mają tutaj próby wprowadzenia ustawodawstwa dyskryminującego Żydów i nadania im szczególnego statusu prawnego w nowych państwach narodowych powstałych w regionie po I. wojnie światowej i porównanie tych działań z analogicznymi praktykami we wcześniejszym okresie. Porównawczy aspekt tych praktyk i działań wydaje się być szczególnie ważny dla zrozumienia charakteru, natury i dynamiki przemocy antysemickiej.

Ideologia i praktyki antysemickie spotykały się ze zróżnicowanymi reakcjami. Poza ich nosicielami i świadkami zdarzeń, należy uwzględnić postawy sprzeciwu zarówno w obrębie głównych instytucji państwowych, jak i społecznych (m.in. rządy, partie, kościoły, stowarzyszenia, organizacje międzynarodowe itd.). Kluczową rolę odgrywają tu postawy samych Żydów wobec antysemityzmu na płaszczyźnie instytucjonalnej (organizacje żydowskie), intelektualnej (m.in. interpretacje przyczyn i sensu antysemityzmu, postulowane postawy wobec antysemityzmu), politycznej oraz jednostkowej. Zagadnienia te należy usytuować w kontekście różnych prób przeciwdziałania przemocy i praktykom bojkotu Żydów ze strony organizacji żydowskich i nieżydowskich, a także praktycznych form samoobrony Żydów i związanej z tym współpracy z organizacjami nieżydowskimi w przestrzeni (narodowych) wspólnot politycznych i w skali międzynarodowej.

Zainteresowanych udziałem w konferencji organizatorzy proszą o przesłanie CV oraz abstraktów z podaniem tematów wystąpień (1500 znaków w pliku Word) w języku angielskim, niemieckim lub polskim do 30 kwietnia 2012r. 
na adres: konferencja(at)dhi.waw.pl

Kontakt
Dr Tim Buchen: buchen@dhi.waw.pl
Dr Piotr Kendziorek: pkendziorek@jhi.pl
Dr Grzegorz Krzywiec: gkrzywiec@jhi.pl