Polska i Ukraina w obliczu radykalnych zmian społecznych. Diagnozy i znaki zapytania


MINIONA -

Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Audytorium im. Prof. W. Danka
Częstochowa, ul. Zbierskiego 2/4

Rozpad Związku Radzieckiego uruchomił zmiany, które doprowadziły do odzyskania niepodległości byłych republik. Państwa dawnego bloku wschodniego weszły na drogę transformacji społeczno-kulturowej, politycznej oraz ekonomicznej. Skutki tego procesu są bardzo różnorodne i złożone.  Niektóre państwa, takie jak np. Polska, zintegrowały się z zachodnimi strukturami i są uważane za przykład sukcesu transformacyjnego. Zupełnie inną ścieżką poszła Ukraina, która pozostawała pod silnym wpływem Rosji. Próby zmiany kursu na prozachodni zakończyły się konfliktem militarnym z Rosją i aneksją Krymu. Trudno dzisiaj prognozować, w jakim kierunku będą  przebiegać  przekształcenia i modernizacje w obu krajach. W Polsce w 2015 r. oraz na Ukrainie w 2014 r. doszło do zmiany politycznej. Upadek dotychczasowych sił politycznych wywołał radykalne zmiany społeczne, ekonomiczne, kulturowe. Procesy polityczne, które do niedawna wydawały się schematyczne i przewidywalne, stają się dzisiaj niemożliwe do przewidzenia nawet w krótkookresowej perspektywie. Brak stabilności ekonomicznej, politycznej, społecznej jest ze wszech miar dotkliwy i zaburza poczucie bezpieczeństwa na wielu poziomach życia. Ryzyka czy zagrożenia są nader widoczne w przestrzeni obu państw, które cały czas przechodzą transformację, będąc  jednocześnie poddane oddziaływaniu niejednorodnych sił globalizacyjnych. Zmiany wywołane przebudową stosunków ekonomicznych, społecznych, politycznych sprawiły, że społeczeństwa te są par excellence społeczeństwami ryzyka. Następuje w nich multiplikacja ryzyka ekonomicznego, osobistego, technologicznego, społecznego, zdrowotnego, ekologicznego. Odpowiedzią społeczeństw mającą minimalizować zagrożenia jest kontestacja sił politycznych postrzeganych jako sprawców ryzyka, poparcie partii politycznych, które mogą zminimalizować owe ryzyka, eskapizm polegający na wycofaniu się w sferę prywatną lub emigracja, co jest widoczne szczególnie na Ukrainie. Zarówno w  dyskursach akademickich, lecz także w debatach publicznych, coraz częściej pojęcie „konsolidacji” ustępuje miejsca „dekonsolidacji”, a demokracja liberalna konfrontowana jest z jej nieliberalną wersją. Historia  jeszcze się nie skończyła i dzisiaj,  analizując zmiany zachodzące w obu krajach, trudno jest przewidzieć, jaki będą miały kierunek, jaki przybiorą kształt oraz jakie wywołają konsekwencje dla Europy Środkowo-Wschodniej. Warto też podkreślić, że współcześnie oba państwa łączy o wiele więcej niż w przeszłości. Polska stała się beneficjentem kryzysu społecznego na Ukrainie. Masowa emigracja edukacyjna i zarobkowa z Ukrainy do Polski stawia oba państwa przed poważnymi wyzwaniami natury społecznej, ekonomicznej, kulturowej, etycznej i politycznej.

Organizowana konferencja ma na celu zdiagnozowanie i opis współczesnych wyzwań, problemów, napięć, jakie występują wśród obywateli Polski i Ukrainy.  W zakresie poruszanych problemów znajdują się:

·         Migracja

·         Rynek pracy

·         Edukacja

·         Nierówności społeczne

·         Konflikty społeczne

·         Kondycja moralna

·         Religijność

·         Trauma (post)transformacyjna i wojenna

·         Demografia i struktura ludności

·         Media i komunikowanie masowe

·         Integracja społeczna imigrantów

·         Kobiety w społeczeństwie obywatelskim

·         Kondycja społeczeństwa obywatelskiego

·         Kryzys przywództwa i politycznej reprezentacji

·         Tożsamość narodowa na styku kultur, w tym: etnocentryzm, nacjonalizm, ksenofobia

·         Konsolidacja i dekonsolidacja demokracji

·         Radykalizacja poglądów

·        Populizm i demagogia






Źródło:  https://ifis.up.krakow.pl/polska-i-ukraina-konferencja/

Aktualizacja:  2019-12-30