Poprzez „wielmożność” ku większej ozdobie Rzeczypospolitej. Fundacje dostojników państwowych w epoce nowożytnej: marszałkowie – podskarbiowie – hetmani


MINIONA -

Łódź

Problematyka sesji:

Prawie pół wieku temu Adam Miłobędzki charakteryzując siedemnastowieczne inwestycje architektoniczne na obszarach Rzeczypospolitej stwierdził, że w ich ostentacyjnej wspaniałości i kosztowności objawiała się "wielmożność" fundatora. Cecha postrzegana jako jeden z istotnych czynników skłaniających do kreowania materialnych świadectw, potwierdzających uprzywilejowaną pozycję w ówczesnym organizmie społeczno-politycznym. Jednym z najważniejszych elementów potwierdzających status były sprawowane funkcje w hierarchii państwowej, czy ziemskiej. Powiązana z nimi aktywność na polu fundacyjnym w naturalny sposób powielała mechanizmy wykorzystywane przez monarchów. Działalność tego typu nieustannie przykuwa uwagę badaczy owocując coraz bardziej dogłębnymi wnioskami. Jednak systemowe badania dotyczące dostojników zajmujących różne szczeble hierarchii państwowej wciąż są stosunkowo nieliczne.

Pragniemy zaprosić Państwa do prezentacji i dyskusji wokół szerokiego zagadnienia fundacji artystycznych, analizowanych  przez pryzmat sprawowanych funkcji czy urzędów publicznych, współtworzących i definiujących złożony organizm państwowy epoki nowożytnej. Wskazanie takiego kryterium jako głównego czynnika pozwala spojrzeć na nowo na liczne, czasem dobrze znane inwestycje artystyczne, których znaczenie może być współdefiniowane przez sprawowane przez fundatora godności. Z drugiej strony założenie takie pozwala na bardziej długofalowe analizy i porównania wybranych grup urzędniczych, widziane w długich ciągach chronologicznych, gdzie splatały się ambicje rodowe z utrwaloną tradycją strukturą państwową. Jej czytelna hierarchizacja w modelowy sposób manifestowała pozycję poszczególnych dostojników i wymagała stosownej, zmaterializowanej "wielmożności".

Celem konferencji jest podjęcie prób odpowiedzi m.in. na następujące pytania:

– Na ile dany urząd wpływał na charakter fundacji i ich topografię?

– Czy fundacje artystyczne były w czytelny sposób determinowane sprawowaną funkcją?

– Na ile był to etap w karierze wymuszający aktywną politykę fundacyjną?

– Jak aktywność fundacyjną można rozpatrywać w powiązaniu z polityką rodową, w tych wszystkich przypadkach, w których dana funkcja była sprawowana przez kolejnych przedstawicieli tej samej rodziny?

– Czy można mówić o wspólnych cechach dla fundacji powiązanych z tą samą grupą urzędów?

Zaproponowane przez nas ramy chronologiczne zostały zakreślone w ramach epoki nowożytnej, musimy jednak zastrzec, że specyfika zaproponowanej problematyki czyni te granice dość płynnymi. Z jednej strony epoka średniowiecza w znacznym stopniu definiowała uwarunkowania obecne później, z drugiej strony utrwalony schemat artystycznej aktywności publicznej pojawia się później, w schematach prestiżowych funkcjonując po czasy najnowsze.

W pełni zdajemy sobie sprawę z rozległości i złożoności zaproponowanej tematyki. Mamy nadzieję, że nasza najbliższa sesja naukowa zapoczątkuję cykl konferencji poświęconych tytułowemu zagadnieniu. Z tego powodu nasze pierwsze spotkanie chcielibyśmy poświęcić postaciom sprawującym urzędy centralne: marszałka, podskarbiego i hetmana.

 

Forma obrad:

Ze względu na sytuację epidemiologiczną podjęliśmy decyzję o organizacji obrad w formie zdalnej. Konferencja odbędzie się w aplikacji MS Teams.

 

Zgłoszenia na konferencję:

Zapraszamy do przesłania propozycji referatu wraz z abstraktem do 28 lutego 2021 roku na adres: alina.barczyk@uni.lodz.pl

Formularz zgłoszeniowy można uzyskać na stronie www.historiasztuki.uni.lodz.pl oraz pod wyżej podanym adresem.

Ze względu na ograniczoną ilość miejsc konieczne będzie dokonanie wyboru spośród proponowanych wystąpień. Decyzję o wynikach kwalifikacji przekażemy drogą mailową do 10 marca 2021 r.






Aktualizacja:  2020-12-18 00:49:28