W Leksykonie wiedzy wojskowej wojna domowa jest definiowana jako całokształt walk, bitew i operacji toczących się wewnątrz danego państwa przede wszystkim między obywatelami tego samego państwa, organizowanych przez ugrupowania polityczne (partie, stronnictwa) reprezentujące zwykle interesy przeciwstawnych klas społecznych, grup i warstw w celu przejęcia lub utrzymania władzy. Wojna domowa prowadzona jest w oparciu o bazę wewnętrzną, ale często wspierana jest też przez inne państwa, które oficjalnie i bezpośrednio nie biorą w niej udziału. Okazywana pomoc może występować w postaci poparcia politycznego, dostaw sprzętu i materiałów wojennych, wysyłania specjalistów wojskowych, werbowania ochotników. Natomiast o wiele bardziej lapidarną, a przez to wszechstronniejszą definicję podaje Międzynarodowy Czerwony Krzyż, który o wojnie domowej mówi jako o starciu sił politycznych, przy użyciu broni w obrębie prawnym i geograficznym jednego państwa.

            Już w pierwszej opinii ujawnia się tragizm zjawiska wojny domowej, czyli walki pomiędzy członkami tego samego, lub społeczności. Taka wojna jest jednym z najbardziej dramatycznych doświadczeń w historii narodów i państw. Prawie każdy współcześnie istniejący kraj dotknięty zostało tym traumatycznym przeżyciem. Wydarzenia, które rozgrywały się w czasie wojen domowych powodują, nawet po upływie wielu dziesiątków lat, gorące spory. W przeważającej części nie są to tylko polemiki historyków i naukowców, ale przede wszystkim emocjonalne i żywiołowe dyskusje sąsiadów, kolegów z pracy czy członków rodzin. Przyczyny wojen domowych, ich przebieg, poszczególne bitwy lub boje naznaczone są olbrzymią dawką osobistych przeżyć i doświadczeń ich uczestników, świadków oraz potomnych. Powoduje to podziały, wzajemną nieufność oraz niezabliźnione rany. Konflikty wewnętrzne burzą bowiem podział znany z wojen z przeciwnikiem zewnętrznym – niezwykle trudno w nich wskazać kim jest „swój” a kim „obcy”.
Wojna narodowa, międzypaństwowa w odróżnieniu od wojny domowej, zawsze kiedyś ma swój kres. Wojna domowa – brata przeciwko bratu, sąsiada przeciw sąsiadowi, przyjaciela przeciwko przyjacielowi - nie kończy się nigdy. Po wojnie nadchodzi bowiem czas odwetu, czystek, walki o urzędy. Nienawiść odradza się i ponownie ogarnia umysły ludzi.

            Również Rzeczpospolita była areną wojen domowych, buntów, rokoszy, powstań, przewrotów i konfederacji, w których jej mieszkańcy stawali przeciwko sobie w krwawych i zaciętych walkach. Należy mieć na uwadze również to, że i współczesny świat nie jest wolny od tego zjawiska, a wprost przeciwnie targa nim coraz więcej konfliktów zbrojnych o znamionach wojny domowej. Z tego też względu, zespół pracowników naukowo - dydaktycznych Zakładu Historii Sztuki Wojennej i Polemologii Akademii Sztuki Wojennej oraz Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego wystąpili wspólnie z ideą zorganizowania sesji naukowej poświęconej zjawisku wojny domowej. Konferencja naukowa będzie miała miejsce w murach Akademii Sztuki Wojennej 12 maja 2021 r. Jest to kolejna, już piąta edycja cyklicznie organizowanych krajowych konferencji naukowych pod wspólnym tytułem Animus Belli.
Myślą przewodnią Konferencji jest miejsce wojny domowej w teorii i historii sztuki wojennej. Jej celem natomiast jest zdiagnozowanie aktualnego stanu wiedzy na temat określany w literaturze przedmiotu jako wojna domowa, a także ustalenie jakie doświadczenia i wnioski z przeszłości mogą stanowić inspirację dla współczesnych rozwiązań w tym zakresie, a ponadto udzielenie odpowiedzi na wiele nasuwających się pytań związanych z tym obszarem aktywności militarnej.


            Organizatorzy Konferencji pragną zwrócić uwagę na następujące kwestie: 

1. Co powoduje, że na pewnym etapie konfliktu (społecznego, politycznego) w państwie dochodzi do jego eskalacji i przeistoczenia się w konflikt zbrojny i wojnę?
2. W jaki sposób można definiować zjawisko wojny domowej współcześnie?
3. Jaki charakter walki zbrojnej dominował podczas wojen domowych?
4. Jakie warunki decydują o zwycięstwie jednej ze stron konfliktu?
5. W jaki sposób zjawisko wojny domowej wpłynęło na prawa wojny, prawa walki zbrojnej, zasady sztuki wojennej oraz międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych?
6. Co może zapobiegać wojnom domowym we współczesnym świecie i w przyszłości?
7. Jaki wpływ na prowadzenie wojen domowych mogą mieć najnowocześniejsze technologie?
8. W jaki sposób działania prowadzone podczas wojen domowych wpłynęły na obraz i postrzeganie wojen i konfliktów zbrojnych przez zwykłych obywateli?
9. Jakie miejsce konflikty wewnętrzne zajęły w Międzynarodowym Prawie Humanitarnym?
   
   
   

            Organizatorzy Konferencji mają nadzieję, że stanie się ona interesującym wydarzeniem a dzięki prezentacji nowych ustaleń, nowego podejścia, przełamywania schematów i utartych paradygmatów stanie się platformą dyskusji i wymiany ożywczej myśli, będącej zaczynem do szerszego, głębszego i nowatorskiego podejścia do badań nad zagadnieniami z historii i teorii sztuki wojennej.

            Konferencja odbędzie się w formie zdanej.

Formularz zgłoszeniowy dostępny jest na stronie: https://www.wojsko-polskie.pl/aszwoj/animus-belli
Formularze prosimy wysyłać na adres m.przybylak@akademia.mil.pl