Zapraszamy na konferencję Aforyzm europejski. Stanisław Jerzy Lec – in memoriam, która odbędzie się tuż po 105. rocznicy urodzin jednego z najwybitniejszych europejskich aforystów. Chcielibyśmy gruntownie przyjrzeć się gatunkowi od dawna niesłusznie pozostającemu na uboczy zainteresowań historyków i teoretyków literatury. Zależy nam na zaakcentowaniu perspektywy europejskiej oraz wielowiekowej tradycji gatunku.
Aforyzm należy do tych fenomenów europejskiej kultury, które – towarzysząc od
najwcześniejszych początków jej istnieniu – współorganizowały intelektualne
fundamenty zarówno literatury, jak i filozofii, po czym powracały w momentach
ważnych i przełomowych. Pierwsze aforyzmy były często dziełem przypadku lub
efektem erudycyjnej pasji i nigdy nie powstawały jako aforyzm, chyba że były to słowa bóstwa, skierowane do zwykłych ludzi. Pojedyncze zdanie, sformułowanie lub zbitka słów z niezachowanych dzieł potrafiły urosnąć do roli cywilizacyjnych rudymentów.
Tymczasem aforyzm nowożytny interesuje nas w sposób szczególny jako nośnik
praktycznej filozofii, mądrości życiowej wyrażanej w paradoksalny sposób, lecz zawsze w wystylizowanej, precyzyjnej formie. Niemniej ważnym elementem rozważań jest dla nas także postać aforysty jako przedstawiciela pewnej społecznej funkcji, nośnika intelektualnych związków z tradycją i podmiotu niezwykłych artystycznych wyborów.

Do udziału w konferencji zachęcamy historyków i teoretyków literatur europejskich, filozofów, kulturoznawców, antropologów oraz reprezentantów innych dziedzin humanistyki zainteresowanych m.in. poniższymi problemami:

- Korzenie i historia aforyzmu europejskiego;

- Sylwetki aforystów europejskich (np.: Heraklit, Pascal, F. La Rochefoucauld, Lichtenberg, Heine, Novalis, Nietzsche, Cioran, Krauss, Canetti, Márai);

- Sposoby funkcjonowania aforyzmu wśród innych tekstów kultury (aforyzm
jako intertekst etc.);

- Sposoby wyodrębniania się aforyzmów, powstawania „skrzydlatych słów” z
innych utworów;

- Aforystyczny potencjał tekstów nieartystycznych;

- Pogranicza gatunku (np. aforyzm – fragment, esej);